Edebiyat Üzerine

Bilimkurgu türünün altın çağının son temsilcilerinden James Gunn’a göre en azından yardımcı olabilir. Merkür’ün yüzeyinde robotların gezindiği, Antarktika’nın buzullarından devasa bir uzaylının çıktığı ve galaksideki 25 milyon gezegene hükmeden bir imparatorluğun varolduğu sihirli bir zaman vardı: Bilimkurgunun öncülerinden Isaac Asimov ve Robert A. Heinlein’ın ilk akıl-kurcalayıcı öykülerini yazdığı 1930-1940 arası dönem, yani bilimkurgunun “Altın Çağı”. Yeni edebi akımlar bilimkurgunun çehresini …

Temsiliyet ve kapsayıcılık her yerde her açıdan önemlidir. Kitap sayfaları da buna dahil. Bu sekiz sıra dışı yazar, bilimkurgu ve fantastik romanlarıyla farklı karakterlere hayat vermeyi başardı. Hepsi de türe farklı bir pencereden bakmanızı sağlayan olağanüstü kitaplarıyla size keyifli saatler vaat ediyor. Samuel R. Delany Arkadaşları arasında “Chip” diye bilinen Samuel R. Delany, 1960’lı yıllardan bu yana anı ve eleştirinin …

Isaac Asimov bilimkurguyu, “Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin insanlık üzerindeki etkisiyle ilgilenen bir yazı türü,” diye tanımlar. Bilim ile bilimkurgu arasındaki güçlü ilişkiyi ortaya koyan bu tanım, aynı zamanda türün günümüzdeki artan önemine dair de fikir verir niteliktedir. Bilimkurguyu önemsiyoruz, çünkü bize bir yandan içinde yaşadığımız çağın ruhunu bahşederken, bir yandan da önümüzde uzanan geleceğin ana hatlarını sunuyor. Ancak bilimkurguya bakış …

19. ve 20. yüzyıllardaki insan ilişkilerini kavramak isteyen herkesin biraz bilimkurgu bilgisine ve anlayışına ihtiyacı vardır. Fakat bilimkurgu nedir? İşe bilimkurguyu diğer kurgulardan ayırarak başlayalım. Bir tarafta fantezi durur, imkansızlıklar diyarı. Diğer tarafta da ister geçmişte, ister günümüzde olsun gerçeği yansıtır gibi görünen, diğer tüm biçimleri durur. Bilimkurgunun çalışma alanı olası olanlardır. Bu alan geçmişte ya da gelecekte insan hayalinin …

İletişim, elektronik ve bilgisayar teknolojisindeki ilerlemeler dijital dünyayı hayatımızın her alanına soktu. Peki ya sokmasaydı? Bu yazıyı okuduğunuz bilgisayarı düşünün. Bir ucu prize bağlı ve elektrik geliyor. İçerisinde milyarlarca transistör barındıran bir işlemci, karşınızda çağımızın büyük icatlarından LCD bir ekran. Muhtemelen bilgisayarınız içerisindeki tek hareketli parça işlemciyi soğutmak için dönen fan. Tabii bir de farenizin düğmeleri ve klavye var, ki …

Bilimkurgu (BK), tereddüt edilmeden modern zaman edebiyatıymış gibi görünebilir, ama aslında bu tür yüzlerce yıl eskidir. Örneğin, 12. yüzyıl Suffolk’unda ortaya çıkan ve hiç kimsenin anlayamayacağı bir dil konuştuğu bildirilen yeşil yaratıklar olan “Woolpit’in Çocukları” var. Ayrıca, 11. yüzyılda bir çift kanat yapıp Malmesbury Manastırı’nın tepesinden uçan Eilmer adlı bir rahibin hikayesi ve 15.yy dan kalma anlaşılmaz, henüz kimsenin çeviremediği, …

Türk Bilimkurgu edebiyatına bakacak olursak, ilk yazarların arasında Refik Halit Karay‘ın bir eserini görebiliyoruz. Ago Paşanın Hatıratı adlı eserinin içinde bulunan öykülerden ikincisi Hülya Bu Ya, Ankara’nın istiklal savaşından sonraki kuruluş yıllarının izlenimlerini aktarmak için gelen bir Amerikalı gazetecinin ağzından anlatılıyor. Gazeteci Ankara’ya geldiği vakit tüm dünyada eşi benzeri görülmemiş bir kentle karşılaşıyor. Kendi kendine yürüyen yollar, iyi eğitimli insanlar, …

İnsan fazla meraklı olunca en beklenmedik şeyleri bile öğrenebiliyor. Öğrenilenler kimi zaman insanın zihnini ödüllendirecek kadar zengin, kimi zamansa acayip saçma olabiliyor. Fakat şüphesiz birçoğu ilgi çekici. Mesela bir filozof olan Ludwig Wittgenstein ve Adolf Hitler Avusturya’da bir okulda aynı sıraları paylaşmışlar. İlginç değil mi? Fakat konumuz bu değil. Konumuz yine beklenmedik bir ikili üzerine. Ursula K. Le Guin ve …

“Edebiyat” ve “bilimkurgu” sözcükleri yan yana geldiğinde çoğu kişinin aklında beliren ilk isimdir Isaac Asimov. Kemik çerçeveli gözlüğü, kovboy kravatı ve uzun faulleriyle belleklere kazınan imgesi, sayısız okurun zihninde bilimkurguyla eş anlamlı bir değere bürünmüştür. O, hayatı boyunca 500’den fazla kitap kaleme almış üretken bir yazar, iflah olmaz bir okur, Boston Üniversitesi’nde biyokimya profesörlüğü yapmış bir bilim insanı, amansız bir …

Günümüzde, ütopik düşünme ile itham edilmek bir nevi hakarettir. Ayakları yere basan, gerçekçi ve aklı başında insanlar olmakla gurur duyuyoruz. Geleceği hayal etmeye kalkıştığımızda, bunu tuhaf bir tik ile yapıyoruz; kendimize şu anki trendler temelinde geleceğin nasıl olacağını soruyoruz. Neredeyse hiçbir zaman şu felsefi soruya yeltenmiyoruz: Gelecek nasıl olmalı? Geleceği hayal edilebilecek bir şey olarak gören cesur ve yönlendirici filozoflar …