Başlıkta açıkça belirtiliyordu bu yazıyı okumaman gerektiği. Ama merakına engel olamayıp linki tıkladın. Baştan söylemeliyim, bu yazıyı okumak sana hiçbir şey kazandırmayacak. 2 boyutlu düzlemde sıralanmış kelimeler, cümleleri oluşturacak. Ve o kelimelerden bir anlam çıkarmaya çalışacaksın, boş bir uğraş olmalı bu. Bu satırlar keyifli bir gün geçirmeni sağlamayacak, sana ilham vermeyecek ya da seni daha iyi bir insan yapmayacak.
Bu yazının yaratacağı sıkıntıya katlanmak yerine Instagram’dan düğün fotolarını beğenebilir, duvardaki karoları sayabilir, hatta kapının önüne çıkıp bir sigara içebilirsin. Sanırım canı sıkılıp sigara yakan tek insan sen değilsin. Bu satırlara katlandığın saniyeler boyunca, 16 saniye diyelim, dünya genelinde 4 milyon sigara yakıldı. Bazısından bir nefes çekilip hemen yere fırlatıldı, bazısı sonuna kadar içildi. Her saniyede 250 bin sigara yakılıyorsa, günlük kaç tane olacağını işin yoksa hesapla.
Bildiğin gibi sigara sağlığa zararlıdır, ciddi akciğer ve kardiyovasküler sistem hastalıklarına sebep olur. Bu kadar çok sayıda yakılan sigaranın da bir bedeli olacak elbette. Dünyada her gün 14.500 kişi doğrudan sigaraya bağlı hastalıklar sebebiyle ölüyor. Bunu okuyup duraksadığın 6 saniyede 1 kişi öldü bile. Canın sıkılmıştır muhtemelen, mesaj mı gelmiş, bildirim mi gelmiş kontrol et istersen, iki de bir telefona bakma konusunda yalnız değilsin. Her saniye 4 bin twit atılıyor. Saniyede milyon mail gönderiliyor bütün dünyada ama çoğu spam’dir herhalde. Her saniye 70 adet cep telefonu satılıyor; büyük oranda akıllı telefon. Elindeki telefonu yenileyenlerin sayısı ilk kez telefon alanları katlayalı çok oldu.
Telefonunla oyalanıyorsan hala, şarj durumunu da kontrol et. Enerjinin de bir bedeli olduğunu hatırlatayım, dünyada her saniye bin varil, yani 160 bin litre petrol tüketiliyor, tüketim hızı değişmediği sürece 45 yıl içinde bütün petrol tükenecek. Al, sat, yenile… Bütün bu tüketim ekonomisinin de çevreye ciddi bir bedeli var tabii ki. Her 3 saniyede 1 hektar ormanlık alan yok oluyor, yani 1.5 futbol sahası… Yeni dikilen ağaç ve korunan orman alanı miktarı, kaybedileni telafi etmekten çok uzak. 3 saniyede 1 hektar verimli toprak erozyona uğruyor, toz olup gidiyor. 2 saniyede ise 1 hektar toprak tamamen çölleşiyor. Yılda 15 milyon futbol sahası genişliğinde verimli toprak kaybettiğimizi düşünürsen, günlük yaşamının doğaya kalıcı hasarlar verdiğini anlamak zor değil. Açıkça varlığının doğaya zarar verdiğini söyledim. Bu anlamsız satırların nereye ulaşacağını merak ediyorsun sanırım, aslında ben de merak ediyorum.
Yazıyı açtığından beri 1 dakikayı geçmiş midir? Dakikada 120 insan ölüyor dünya genelinde, bir soluk alıp verdiğin 3 saniyede 6 insan demek bu. Derin bir soluk alıp ver o zaman, bu arada 10 insan bir daha hiç nefes alamayacak. Bu 120 insanın 20’si kanserden, 30’u bulaşıcı hastalıklardan, 4’ü AIDS’ten dolayı ölüyor. Her 2 saniyede 1 insan gıda yetersizliğinden, yani açlıktan dolayı aramızdan ayrılıyor. Obezitenin yol açtığı hastalıklardan ölen insan sayısı çok daha fazla…
Doğal sebeplerle gerçekleşen ölümleri bir kenara bırakalım. Her gün dünyada yaklaşık 1100 kişi cinayete kurban gidiyor, Ortadoğu’daki çatışmalar henüz bu istatistiğe dahil edilemedi. Her gün 20 bine yakın insan intihar girişiminde bulunuyor, bunların 2.200’ü ölüyor. Yazıyı okumaya başladığından beri 100’ü aşkın insan kendini öldürmeyi başardı bile. Daha fazlasını bilmeye ne dersin? Kaç insanın silahla vurularak, bıçak vb kesici aletlerle parçalanarak, boğularak ya da yakılarak öldürüldüğünü de söylememi ister misin, yaklaşık değerleri veren istatistiklere ulaşmam hiç de zor değil.
Aptalca başlığı olan bir yazı gördün, sonra tıkladın. Anlamsız sayılar doldurulmuş paragraflar gördün, anlamaya çalıştın. Lüzumsuz bir uğraş içinde olduğuna dair en başta uyarımı yapmıştım. Şimdi de muhtemelen cins bir kafa bulanıklığı içindesin. Canını biraz daha sıkabildiysem eğer, ne mutlu bana. “Ne yapmaya çalışıyor bu adam” diye mi düşünüyorsun? Bu aptal istatistikleri öğrenmek ne değiştirdi gerçekten? Bu yazıyı hiç açmasaydın her şey olduğu gibi devam edecekti zaten. Ne anlamı var bütün bunların yani? Bu soruyu sorduğun 2 saniyede 4 insan öldü bile…
(Yazıda kullanılan veriler için buraya göz atabilirsiniz.)
Hazırlayan: Emre Yorgancıgil