Omelas: Bugün, Yarın ve Daima Bilimkurgu
Jülide Kayaş ve İsmail Yamanol‘un hazırlayıp sunduğu Omelas, her on beş günde bir Açık Radyo‘da dinleyicileriyle buluşuyor. Program, adını Ursula K. Le Guin’in unutulmaz öyküsü “Omelas’ı Bırakıp Gidenler“den alıyor ve her bölümüyle belirli bir döneme ve temaya yoğunlaşıyor. Bilimkurgunun ortaya çıkışı, gelişimi, çağdaş toplumdaki yeri hakkında yazarlar, konular, sanat yöntemleri ve akımlar üzerinden çeşitli bilgilerin paylaşıldığı programda tarihsel bir perspektif de gözetiliyor.
Her on beş günde bir salı, 15.30’da yayımlanan Omelas, aktardığı ilginç anekdotları, zihin açıcı bilgileri, tarihi dokunuşlarıyla bilimkurgunun uygarlığımız nezdindeki yolculuğunu gözler önüne seriyor. Programın geçmiş bölümlerini hem Spotify hem de Açık Radyo kayıt arşivinden dinleyebileceğiniz gibi aşağıdan da düzenli olarak takip edebilirsiniz.
Programla ilgili her türlü görüş ve önerinizi programomelas@gmail.com e-posta adresine iletebileceğinizi lütfen unutmayın.
İyi dinlemeler!
Omelas [01×01] Başlarken
Yayın Tarihi: 9 Mayıs 2023
Jülide Kayaş ve İsmail Yamanol, programın bu ilk bölümünde hem kendilerini hem de Omelas’ı dinleyicilerine tanıtıyor, genel yayın akışına dair bilgiler veriyor. Ayrıca programın adına da ilham kaynağı olan Ursula K. Le Guin’in “Omelas’ı Bırakıp Gidenler” öyküsüne yoğunlaşılıyor ve eserin zihinlerimizde yarattığı dilemmaya değiniliyor.
Öte yandan, zaman zaman dillendirilen ve bilimkurgunun bir “kaçış edebiyatı” olduğunu ileri süren görüşlere yönelik eleştirilere ve karşı argümanlara yer veriliyor.
Omelas [01×02] Nedir Bu Bilimkurgu #1
Yayın Tarihi: 23 Mayıs 2023
İlk programda genel bir giriş yapılmış; programın isminden ve bilimkurgu ile toplum ilişkisinden söz edilmişti. Bu ikinci programda bilimkurgunun nasıl ortaya çıktığından, farklı tanımlarından bahsediliyor ve bilimkurgunun çeşitli dönemleri masaya yatırılıyor.
Bilimkurgu ilk olarak nasıl ortaya çıktı, hangi evrelerden geçti, bu evrelerin ayırt edici nitelikleri nelerdi?
Omelas [01×03] Nedir Bu Bilimkurgu #2
Yayın Tarihi: 20 Haziran 2023
Jülide Kayaş ve İsmail Yamanol, programın üçüncü bölümünde bilimkurgu tarihinden söz etmeyi sürdürüyor.
Bilimkurguda Yeni Dalga nedir, nasıl ortaya çıkmıştır? Temsilcilerinin ana akım bilimkurguya yönelik eleştirileri hangi noktalarda yoğunlaşmaktadır?
Siberpunk alt türünün ortaya çıkışına ve yaygınlaşmasına yol açan koşullar nelerdi? Şu an içinde bulunduğumuz “Medya Jenerasyonu” ne anlama geliyor?
Omelas [01×04] Yerli Bilimkurgu Edebiyatına Giriş: Lukianos’tan Fenni Edebiyata
Yayın Tarihi: 4 Temmuz 2023
Bilimkurgu edebiyatının ülkemizdeki serüvenine giriş yapılan bölümde, Samsatlı Lukianos’tan Tanzimat Dönemi’ne değin bilimkurgunun bu topraklardaki izi sürülüyor.
Dünyanın bilinen ilk bilimkurgu yazarı Lukianos kimdi, nasıl bir hayat yaşadı? Onu bilimkurgu yazmaya iten tarihsel koşullar nelerdi, bilimkurgu ile neyi amaçladı? Bu topraklarda karşımıza çıkan ilk yerli bilimkurgu eseri hangisi?
Omelas [01×05] Tanzimat Sonu ve Sonrası Bilimkurgu
Yayın Tarihi: 18 Temmuz 2023
Tanzimat Dönemi sonrasında verilmiş yerli bilimkurgu eserlerinin ele alındığı beşinci bölümde dönemin öne çıkan örnekleri masaya yatırılıyor ve haklarında kısa bilgiler aktarılıyor.
Fenni edebiyat nedir? Osmanlı’da hangi bilimkurgu eserleri verildi? Bir dönem yükselişe geçen Osmanlı Ütopyacılığı’nın altında yatan toplumsal ve politik etkenler nelerdi? Bilimkurgu ile habnameler arasında nasıl bir ilişki var?
Omelas [01×06] Cumhuriyetin Erken Döneminde Bilimkurgu Edebiyatı
Yayın Tarihi: 1 Ağustos 2023
Programın altıncı bölümünde, cumhuriyetin erken döneminde verilen eserlerden ve bu eserlerin yazarlarından söz ediliyor.
Abdülhak Hamit Tarhan’ın 1925’te yayımlanan tiyatro oyunu “Arziler“in yanı sıra, İskender Fahrettin Sertelli’nin ya da bilinen mahlâsıyla Behlül Dânâ’nın “Makineli Kafa”sı ve Vedii Bilgin’in “Rüya mı, Hakikat mı?” eseri masaya yatırılıyor.
Harf devriminden sonra kaleme alınmış ilk yerli bilimkurgu eseri hangisiydi? Cumhuriyetin ilanı yerli bilimkurgu edebiyatımızda nasıl yansıma buldu?
Omelas [01×07] 50’lerden 70’lere Türkiye’de Bilimkurgu
Yayın Tarihi: 15 Ağustos 2023
Programın bu yedinci bölümünde, 1950’lerden 1970’lere değin verilmiş yerli bilimkurgu eserleri tarihsel bir perspektifle ele alınıyor.
Halikarnas Balıkçısı’nın tefrika hâlinde yayımlandıktan çok sonra gazete kupürlerinden kurtarılarak kitaplaştırılan “Büyük Kukuriko“su bize ne anlatıyor? 50’li yıllar boyunca gerek ülkemizde gerekse dünyada ne tür bilimkurgusal gelişmeler yaşandı? 60’lı yıllarda yerli bilimkurgu edebiyatımız neden duruldu? 70’li yıllar Türk bilimkurgusu için ne anlam ifade ediyor?
Omelas [01×08] Yakın Dönem Yerli Bilimkurgu Edebiyatı
Yayın Tarihi: 29 Ağustos 2023
Yakın dönem yerli bilimkurgu edebiyatının mercek altına alındığı bu bölümle birlikte yavaş yavaş günümüze doğru ilerliyoruz.
70’lerde başlayıp 80’lerde ayyuka çıkan “bilimkurgu” mu, kurgubilim” mi tartışmasının tarafları kimdi? Zaman içinde dilimize yerleşen “bilimkurgu” sözcüğü nasıl ortaya çıktı? 70’lerden 90’lara değin hangi kitap dizileri okurla buluştu? Özellikle otuz üç kitaplık Metis Bilimkurgu Serisi, bilimkurguya mesafeli okurları ne yönde etkiledi?
Omelas [01×09] Selim Erdoğan İle Bilimkurgu Üzerine
Omelas’ın dokuzuncu bölümüne yazar Selim Erdoğan konuk oluyor.
Denizatı Vadisi, İkibinseksendört, Gofer Ağacı, Trinidad’ın Dönüşü, Kurbağa Adası, Sabotaj ve Derin Merhamet romanlarıyla tanıdığımız yazar, hem eserlerinin arka planına dair bilgiler sunuyor hem de yerli bilimkurgu edebiyatına yönelik fikir ve görüşlerini bizlerle paylaşıyor.
Yazar Hakkında
Bilimkurgu Kulübü Bilimkurgu, lazer tabancalı delikanlıların metal sütyenli kızları kurtardıkları "ucuz" uzay filmlerinden ibaret değildir...
Bunlar ilginizi çekebilir
İki Arada Bir Derede: Russell Mulcahy →
Skolastik Çağda Bilim ve Bilimkurgu →
Stargate’i Sevenlerin İzleyebileceği 11 Dizi →
