Kurgusal Bir Şirket: ACME

ACME, çoğunlukla Road Runner/Wile E. Coyote çizgi filmlerinde karşımıza çıkan ve hep de en kötü zamanlarda en olmayacak şekillerde sorun çıkaran ürünlerin satıcısı hayalî bir şirkettir. “Acme“, aslında pek çok çizgi yapımda, filmde, TV dizisinde, reklam filminde ve çizgi romanda da neredeyse şirket kelimesiyle eş anlamlı olarak kullanılan bir isim olagelmiştir.

Road Runner çizgi filmlerindeki şirketin ismi çok da ironiktir, zira “acme” kelimesi Yunanca’da zirve, mükemmelik, en üst seviye anlamlarına gelen “ακμή” kelimesinden gelir, ne var ki Acme Şirketi’nin ürünleri hem sıradan görünümlüdür hem de asla işe yaramaz.

Kökenleri

Acme ismi 1920’li yıllarda, Sarı Sayfalar gibi isimleri alfabetik sıralayan fihristlerin yükselişe geçmesiyle popülerlik kazanmıştır. Acme Tuğla, Acme Pazarlama ve Acme Çizmeleri gibi isimlere sahip pek çok şirket açılmıştır. Öyle ki, meşhur Sears mağazalarının ilk kataloglarında Acme etiketine sahip ürünler bile sergilenmiştir, bunların içinde Warner Bros. çizgi filmlerinde sıklıkla kullanılan örsler de vardır.

Warner Brothers’ta animasyoncu olarak çalışan Chuck Jones, 2009 yılındaki bir belgeselde Acme ismini popülerliği yüzünden seçtiklerini açıklamıştır:

“Kendi eğlence markamızı oluşturmak istediğimizden, peri masallarımızı da yaratmamız gerekiyordu. Bir ok ve yaya ihtiyacınız varsa, bunu bir çubukla halledebilirdiniz. Bir orkestra yönetmek için bir çubuk yeterdi. Bir düello yapacaksanız, çubukları kapıştırabilirdiniz. Fakat bunu gidip bir yerden alamazdınız, ‘ACME’ adı da buradan çıktı. Bir oyun oynarken mağaza benzeri bir yere ihtiyacımız olduğunda adına ACME şirketi der geçerdik. Niye mi? Çünkü sarı sayfalarda, söz gelimi eczaneleri aradığınızda, ilk sırada Acme Eczanesi’ni görürdünüz. Çünkü “AC” alfabetik sıralamada çıkabildiğiniz en yüksek noktaydı.”

Acme isminin, o zamanlar Los Angeles’ta yaşayanlar için başka anlamları da vardı. Warner Bros. çizgi filmlerinin üretildiği zamanlarda, Los Angeles’taki trafik lambalarını tasarlayan şirketin adı Acme Trafik İşaretleri Şirketi idi. “Dur” ve “Geç” işaretlerini simgeleyen kırmızı ve yeşil el işaretlerinin olduğu trafik ışıkları, aynı zamanda günümüzde bildiğimiz sarı ışığa yakın kullanımı olan bir çan da içerirdi. Çan, dur ve geç işaretleri değişirken çalardı. Bu Acme trafik lambaları, pek çok Warner Bros. Looney Tunes ve Merrie Melodies çizgi filminde de komedi unsuru olarak kullanıldı, genelde yüksek sesle çalan çanların hemen arkasından ciyaklayarak duran birilerini görürüz.

Acme şirketinin aslında bir kısaltma olduğu, “A Company that Makes Everything” (Her Şeyi Üreten Şirket), “American Companies Make Everything” (Her Şeyi Amerikan Şirketleri Üretir) veya “American Company that Manufactures Everything” (Her Şeyi Üreten Amerikan Şirketi) gibi anlamlara geldiği söylense de bunlar uydurmadır.

Çizgi Filmlerde Acme Şirketi

ACME, ilk olarak 1940 tarihli dizi Mysterious Doctor Satan‘da hayalî “tungite” elementinin üretimini ve satışını yapan bir şirket olarak karşımıza çıkar. Ancak dünyaca ünlü olmasını sağlayan yapım ise kuşkusuz Road Runner çizgi filmidir. Road Runner çizgi filmlerinde şirket asla net olarak gösterilmese de, ne kadar karmaşık olursa olsun her türden ürünü üreten ve satan bir marka olarak tasvir edilir, ne var ki bu ürünlerin pek çoğu işe yaramaz. “Beep Beep” adlı Road Runner bölümünde şirketin adı, merkezi Fairfield, New Jersey olan “Acme Roket Ürünleri Ltd. Şti.” olarak geçer. Her nasılsa, şirketin pek çok ürünü özellikle Wile E. Coyote için üretilmiş gibidir; örneğin Acme Dev Paket Lastiği’nin üzerinde “Road Runnerları Yakalamak İçin Kullanılır” yazar.

Bazen posta aracılığıyla canlı hayvanlar gönderdiği de görülür, ancak bunun örnekleri nadirdir. Bunlardan biri Elmer Fudd ve bekçi köpeği Sam’in sipariş ettiği “Acme Vahşi Kedisi“dir, ancak kedi asıl hedefini değil, sahibini parçalar. Diğeri ise Acme Bal Arıları’dır, bunlar da onları sipariş eden Wile E. Coyote’ye saldırmıştır. Ürünleri her ne kadar başarısız olsa da, şirketin teslimat hızı övülmeye değerdir. Örneğin Wile E. sipariş mektubunu posta kutusuna atar atmaz ürün kendisine teslim edilir ya da bazen yukarıdan kafasına düşer!

Kaynak