Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
Bir çocuğun rol modelini belirlemesinde ebeveynlerin hal ve tavırlarının rol oynadığına hemfikiriz sanırım; aynısının ebeveynler için de geçerli olduğunu unutmamak lazım. Ama, ebeveynler de ‘geek’ (belli bir konuya veya alana delicesine ilgi duyan, onunla ilgili araştırmalar yapan, birikimler toplayan kimse) olabilir! Peki, onların hayali kahramanları kim ve bu kahramanlar hakkında çocuklar ne düşünüyor? 21. yüzyılın bu keşmekeşinin, uzaylıların, robotların, zombilerin ve uçan dairelerin içinde ‘geek’lerin kahramanları kim?
Bir rol modeli bulmak için en uygun yol filmlerden, dizilerden ve kitaplardan geçer. Stargate (1994) filmi bu açıdan bir şaheserdir; Daniel Jackson karakteri de tam ilham alınabilecek bir kahramandır. Bu filmdeki en etkileyici sahnelerden biri, Sha’uri karakterinin kapıdan bakıp Daniel Jackson’ın çöle gidişini izlediği sahnedir. Daha sonra ise Daniel Jackson geceyi onunla geçirmiş, hiyeroglifleri incelemiş ve dilini öğrenmeye çalışmıştı. Bu açıdan değerlendirdiğimizde Daniel Jackson, erkek çocuklar için çok önemli bir rol modeldir. Stargate SG-1 serisinde de Samantha Carter isimli kuvvetli bir kadın figür vardır; kız çocukları ise onu beğeniyle takip eder.
Güçlü erkek ve kadın rol model örneğimizi The X-Files dizisine de uyarlayabiliriz. Zaman zaman ilginç konuları işleyen bu heyecanlı dizide, FBI ajanları Fox Mulder ve Dana Scully ilham verici karakterler olarak karşımıza çıkıyor. Tabii bazı bölümlerinin çocuklar için uygun olmadığını da peşinen belirtelim. Burada ilginç bir çelişki gündeme geliyor: Çocuklara kült olmuş klasikleri mi, yoksa rol model edinebilecekleri yapımları mı izletmek lazım? Bu noktada, çocukların bazı şeyleri anlayabilecek olgunluğa erişmelerine kadar sabırlı olmakta fayda var.
Örneğin Firefly veya Star Trek’teki birtakım şeyleri kavrayabilmek için çocukların büyümesi şart. Çocukların rol modellerini içselleştirmesi de önemli, tıpkı Spock karakterinin ahlaki çelişkileri veya Jules Verne kitaplarındaki fütüristik karakterlerin heyecanlı maceraları gibi… Dünya’nın Merkezine Yolculuk eserindeki Axel’in maceraperestliğine ya da Denizler Altında 20.000 Fersah’taki Kaptan Nemo’nun gözüpekliğine hayran olmamak mümkün mü?
Çağımız toplumu için bu rol model çelişkisi, sonu gelmeyecek bir soru ve tartışma konusu. Çocuklara ne izleyip okumaları gerektiğini salık verirken, bütün bu tartışmaları da göz önünde bulundurmak lazım. Çünkü günümüzdeki bütün robotların ve görsel efektlerin içinde ilham alınacak en iyi öyküler, bireylerin kendilerinden bir şey bulabildiği insan hikayeleri gibi görünüyor…
