Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
Fransız Parlamentosu yakın zamanda askeri harcamaları artırma planları yaparken, Fransız Silahlı Kuvvetleri de ulusal güvenliğe yönelik gelecekteki tehditleri hayal etmeleri için bilimkurgu yazarlarını işe almaya devam ediyor. “Red Team Défense” (Kırmızı Takım Savunması) adlı projede yer alan bilimkurgu yazarları şimdiye kadar bir düzineden fazla hikâye yazdı. Kitlesel dezenformasyona dayalı savaş, biyo-terörizm ve korsan uluslar konularında da iki kitap yayımlandı. Başkan Emmanuel Macron‘un bile projeyle yakından ilgilendiği biliniyor. Örneğin “Chronicle of a Cultural Death Foretold” adlı yakın gelecek hikâyesinde, liselere biyolojik saldırı yapıldığına dair söylentilerin yayılmasının ardından, Silahlı Kuvvetler’in Fransa ve Avrupa vatandaşlarını Grande-City’den tahliye etmesi gerekiyor. Patojen, ciddi solunum problemlerine ve sepsise neden olan bir koronavirüs türü. Ancak askerler, bir meydan okumayla karşı karşıya. Ortaya konulan dünyada vatandaşlar görmek, duymak ve inanmak istediklerine göre kendilerini ayrıştırmış, kendi içlerinde “güvenli alanlar” oluşturmuş.
Hikâyenin ortak yazarı Virginie Tournay, “Gerçekliğin belirli kısımlarını görmeyi kasıtlı olarak reddetme etrafında yapılandırılmış topluluklarımız var. Öyle ki bir şeyi görmeyi reddederseniz, artık sizin için var olmuyor. Veganlar, üzerinde et bulunan tabakları ve hatta sokaktaki kasapları görmemeyi seçebiliyor,” diyor. Bu durum, düşmanın kitlesel bir dezenformasyon kampanyası yürütmesi için mükemmel bir alan. Sahte haberlerin bombardımanına uğrayan bazı güvenli alanlar, Silahlı Kuvvetler’in tahliye çabalarına güvenmemeye başlıyor. Fransız askerlerinin kafası karışıyor ve iç uyumları bozuluyor. Virginie Tournay, “Bugün yalan haberler her yerde. Sahte haberlere bağlı kalan grupların olduğu bir gerçek,” diyor. “Ancak şimdiye kadar konuyu aşırıya götürmedik, bu sayede topluluklar sadece sahte haberlere değil, kişisel tercihlere dayalı alternatif gerçeklikler etrafında yapılandırıldı. Burada gerçeklik ve sanal gerçeklik tamamen karıştırılmış durumda.”
Bilimkurgu ve Fransa’nın Bir Sonraki Askeri Bütçesi
Fransa Parlamentosu’nun alt kanadı olan Ulusal Meclis, 413 milyar Euro’ya çıkarılması öngörülen bir sonraki askeri bütçeyi 7 Haziran 2023 Çarşamba günü oyladı. Kırmızı Takım gibi gelecekteki herhangi bir bilimkurgu projesi, 10 milyar Euro’luk ‘İnovasyon’ bütçe zarfına girecek. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali bağlamında, Emmanuel Macron ve hükümeti, Fransa’nın modern ve gelecekteki tehditlerle başa çıkabilmesi için askeri harcamalarda büyük bir artışın gerekli olduğunu savunuyor. Bütçe, Ulusal Meclis’te son kez oylanmadan önce üst meclis olan Senato’ya gidecek. Hükümet, nihai oylamanın 14 Temmuz’daki yıllık askeri geçit töreninden önce yapılmasını umuyor.
Takımlar:
Kırmızı Takım: Bilimkurgu yazarları ve grafik tasarımcıları.
Mavi Takım: Fransız Silahlı Kuvvetleri’ndeki analistler.
Mor Takım: Kırmızı Takım’ın ulaşabileceği sivil ve askeri uzmanlar.
Siyah Takım: Operasyonlardan sorumlu PSL Üniversitesi.
Yaratıcı Süreç
Virginie Tournay, Ministère des Armées (Silahlı Kuvvetler Bakanlığı) için bilimkurgu hikâyeleri yazmak üzere başvurdu. Tournay, Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nde (CNRS) siyaset bilimi araştırmacısı. Başvurmadan önce zaten bir bilimkurgu romanı yazıp yayımlamıştı. Bir düzine yazar ve grafik tasarımcının yanı sıra Kırmızı Takım’a katılmak üzere seçildi. Hiçbiri Silahlı Kuvvetler mensubu değil. Görevleri, Silahlı Kuvvetler’in üzerinde düşünmesi için 2030 ile 2060 yılları arasında ortaya çıkabilecek olası tehditleri hayal eden hikâyeler ve grafikler üretmek. Çalışmalarını ordudaki analistlerden oluşan Mavi Ekip’e sunuyorlar. Tournay, iki takım arasında kimsenin diğerinin bölgesine girmediği bir ‘centilmenlik anlaşması’ olduğunu söylüyor. “Bu deney yalnızca yaratıcı ve analiz tarafları ayrı tutulduğu için işe yarıyor,” diyor. “Yaratıcı tarafta hikâyeleri üretip teslim ediyoruz. Ama Kırmızı Takım olarak onlardan askeri dersler çıkarmak bize düşmez. Bunları kimin analiz ettiğini söyleyemem. Bu bize muazzam bir özgürlük veriyor çünkü hikâyelerimizin nasıl karşılanacağını düşünmek zorunda değiliz. Ve bu gerçekten önemli çünkü aksi hâlde tamamen distopik hikâyeler yaratamayabiliriz. Tamamen yaratıcı özgürlüğe sahibiz.”
Paris Sciences & Lettres (PSL) Üniversitesi, projenin operasyonlarını yönetiyor. Başkan yardımcısı Cédric Denis-Rémis, yazarlar ve grafik tasarımcılar için iki temel seçim kriteri olduğunu söylüyor. İlk olarak, en az bir bilimkurgu eseri yayımlamış olmaları gerekiyor. İkincisi ise senaryoları üretirken tam bir uyum ve uzlaşı içinde çalışmaları. Eğer grup içinde anlaşmazlık çıkarsa antropologlardan oluşan iki danışman hakem devreye giriyor. “Onların süper güçleri, ‘bunu tutuyoruz, bunu tutmuyoruz’ demek,” diye açıklıyor Cédric Denis-Rémis. “Grup içinde hakemlik yapabiliyorlar, böylece sürekli ilerleme sağlanıyor.” Ayrıca PSL Üniversitesi, belirli bir bilgi ve uzmanlığa ihtiyaç duymaları hâlinde Kırmızı Takım’ın ulaşabileceği bir araştırmacı ve bilim insanı ekibi oluşturdu. Kırmızı Takım üyelerinden bazıları için orduya bir şeyler üretmek, bağımsız yazar ve grafik tasarımcı kimlikleriyle doğal olarak uyuşmuyor. Tournay, “Bazı yazarlar takma adla çalışıyor,” diyor. “Bunu tam zamanlı bir iş olarak yapan bilimkurgu yazarları için orduyla açıktan çalışmak zor olabiliyor. Çünkü bilimkurgu, tanımı gereği düzen ve sistem karşıtı bir alan.”
Fransa’daki çoğu akademik araştırmacı gibi, Virginie Tournay da bir devlet memuru. “Benim için bu kamu hizmeti kapsamına giriyor. Görevim devletin işleyişini güçlendirmek ve iyileştirmek,” diyor. Silahlı Kuvvetler’in İnovasyon Savunma Dairesi’nden (AID) Komutan Jean-Baptiste Colas, Tournay gibi hikâye anlatıcılarının Fransız askeri düşünürlerini konfor alanlarından uzaklaştırdığı fikrinde. “Bir belirsizlikler çağında yaşıyoruz. Askeriye olarak sizi önyargılarınızdan ve klasik organizasyon yapınızdan uzaklaştıracak insanlara ve fikirlere ihtiyaç var,” diyor.
Fransızlar Yeni Bir Şey Yapıyor mu?
Fransız Silahlı Kuvvetleri, bilimkurgu dünyasına ilk başvuran ordu değil. Örneğin Sigma Forum, yıllardır ABD’li yetkililere bilimkurgu danışmanlığı hizmeti veriyor. Yine Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı (MOD) da bilimkurguyu kullanan devlet kurumlarından biri. Mesela bu yılın başlarında MOD, Amerikan bilimkurgu yazarlarından Peter Singer ve August Cole‘a “Geleceğin Sekiz Vizyonu” başlıklı bir metin hazırlattı. Projenin de mimarlarından olan baş bilim danışmanı Dame Angela McLean, “Hayal edilemeyeni düşünmek, yetenekli bilimkurgu yazarları için ofiste geçirilecek bir günden ibaret,” diyor. “Böyle insanların söyleyeceklerini kim duymak istemez ki?”
Komutan Jean-Baptiste Colas ise Fransa’nın yaklaşımının farklı olduğu konusunda ısrar ediyor. “Fransa bunu “à la française” yaptı. Anglo-Sakson yaklaşımı teknolojiye çok odaklanıyor,” diyor. Ayrıca Colas, “Anglo-Saksonlar” tarafından alt edilmek istemiyor. “Örneğin, Peter Singer ve August Cole’un yazdığı ‘Ghost Fleet’, teknolojik bir gerilim hikâyesi. Savunma sorunlarını ele alıyor, ancak daha çok teknolojik bir bakış açısıyla,” diyor. “Fransa, felsefe, sosyoloji ve psikoloji ile ilgili sorunları ele alan bir yazar grubuyla çalışma avantajına sahip.”
Neden Bilimkurgu?
Hikâyeler, karar vericilerin derinlemesine incelemek zorunda olduğu standart çok sayfalı raporlara bir alternatif sunuyor. Komutan Colas, “Bu hikâyeleri olası bir ön gösterim düşüncesiyle yarattık. Bir karar verici için mini bir Netflix gibiler,” diyor. “Bu nedenle, bugün Cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere, bu hikâyelere erişebiliyorlar ve bu tehditlerin bağlamına inebiliyorlar. Ayrıca Cumhurbaşkanı’nın her gün gördüğü, biraz muğlak ve kuru olabilen raporlardan daha sürükleyiciler.”
Colas, Başkan Emmanuel Macron’un Kırmızı Takım’a soru sorabilmek için doğrudan bir hat bile istediğini söylüyor. Mesela “Karbonik Geceden Sonra” hikâyesi, enerji kullanımına dayalı savaşı araştırıyor. Enerji tüketimi, özellikle yakıt ve savaş bölgelerinde ağır hizmet araçlarına güvenme konusunda Silahlı Kuvvetler’de yansımalara yol açtı. Hikâye, aylarca yanan bir dizi mega yangına neden olan rekor sıcaklıklara da değiniyor. Acil “hayatta kalma” durumları için enerji tasarrufu gerekli hâle geliyor. Askerler, iletişim araçlarını içeren ve enerji yönetimini sağlayan özel ‘Enskin’ koruyucu donanıma sahip. Sivrisineklerden modellenmiş, düşmanlarının içlerindeki enerjiyi boşaltmak için sokan küçük robotlar olan düşman ‘Wenzi’lerle karşı karşıyalar. Ayrıca Colas, Kırmızı Takım’ın Charles de Gaulle’ün yerini alacak olan Donanma’nın yeni nesil uçak gemisi hakkındaki fikir alışverişine katılmaya davet edildiğini de söyledi. Kırmızı Ekip, ilgili mühendisler ve endüstri uzmanları tarafından tahmin edilmeyen olası korsan saldırılarını düşlemekle görevli.
Kırmızı Takım İçin Sırada Ne Var?
Kırmızı Takım şimdilik görevini tamamladı. Dördüncü ve son sezon senaryoları Haziran ayı sonunda Silahlı Kuvvetler’e sunulacak. 2024’ün başlarında iki hikâye de kitapçılarda bulunabilecek. “Satışa sunulan hikâyeler, tabii ki gizli bilgileri ifşa etmemek veya düşmanlarımıza kötü fikirler vermemek için düzenlenecek” diyor Colas. 2 milyon Euro’ya mal olan projenin değerini kanıtladığından emin.
“Uygulanabilir olanı, belki de yalnızca savunma sektörünü içermeyen daha iddialı bir programı hayata geçirmeyi düşünüyoruz,” diyor. “Kesin olan, maceranın bitmeyeceği. Biçim değiştirecek ve belki de ilkinden bile daha fazla oyuncu dahil olacak.”
