Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
Bilimkurgudan ilham alan Elon Musk, şirketlerini çok özel bir gelecek vizyonu etrafında şekillendirdi. Tesla ve SpaceX CEO’su, ürünlere ve araçlara bilimkurgudan isimler vererek ve hatta bilimkurguyu gerçeğe dönüştürmek istediğini ilan ederek türe olan sevgisini düzenli olarak dile getiriyor. Bununla birlikte ilham kaynakları, Musk’ın bazı eylemleriyle aynı fikirde olmayabilir. Harvard Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Jill Lepore, bir podcast’te Musk’ın yeni bir tür kapitalizmi, “Muskizm”i temsil ettiğini savunuyor.
Eylül ayında BBC tarafından yayımlanan Elon Musk: The Evening Rocket‘te Lepore, Musk’ın hayatındaki temel gerçeklerin onu zaten bir çizgi roman karakteri gibi yansıttığını belirtiyor. Aslında Lepore, Elon’ın etrafında “Muskizm” adı verilen yeni bir kapitalizm ideolojisinin ortaya çıkmaya başladığını söylüyor. “Abartılı, aşırı ve dünya dışı bir kapitalizm,” diye tanımlıyor bunu. Öyle ki, hisse senedi kazançları ve kayıpları, bazıları bir asırlık olan bilimkurgu fikirleri tarafından yönlendiriliyor.
Bilimkurgu Tutkusu, Elon Musk’ın İşinde Nasıl Ortaya Çıkıyor?
Musk’ın dünyaya etkileri oldukça açık. Hedefi, 2050 yılına kadar Mars’ta milyonluk, kendi kendini idame ettiren güçlü bir şehir kurmak. Bu, insanlığı çok gezegenli bir türe dönüştürme planının bir parçası. Ancak biraz daha dikkatli bakınca, SpaceX’in bilimkurgu köklerinin daha da derinde olduğunu görebilirsiniz. Şirketin üç dron gemisi, Iain M. Banks‘in Kültür serisindeki gemilerin adını taşıyor. Şubat 2018’de fırlatılan Tesla Roadster ise, Isaac Asimov‘un Vakıf serisini bir “5D kuvars” depolama cihazı içinde uzaya götürmüştü. Yine insanları Mars’a taşıyacak ilk gemi olan Altın Kalp (Heart of Gold) de adını Douglas Adams’ın Otostopçunun Galaksi Rehberi‘nde bulunan bir gemiden alıyordu.
Bu referanslar zaman zaman Tesla ile de ortaya çıkıyor. Yüksek performanslı Ludicrous ve Plaid modları, 1980’lerin bilimkurgu komedisi Spaceballs‘tan ilham alan isimler. Ancak New York Times’ta yazan Lepore, Musk’ın motivasyonları ile gerçek hayattaki kişisel uygulamaları arasında bir tezat olduğunu belirtiyor. Otostopçunun Galaksi Rehberi, mega zenginlerin eleştirisiyle başlar örneğin ve Iain M. Banks bir sosyalisttir.
Ters Analiz
Görünüşe göre Muskizm ile ilhamı arasında bir kopukluk var. Sanki Musk, muazzam zenginliğini bir amaç olarak görüyor. 2016 yılında Uluslararası Astronomi Kongresi’ndeki sunumu sırasında, insanları Mars’a götürmek için servet oluşturduğunu söyledi ve Twitter’da şunları yazdı: “Yaşamı çok gezegenli hâle getirmeye ve bilincin ışığını yıldızlara yaymaya yardımcı olacak kaynaklar biriktiriyorum.”
Musk’ın vizyonu gerçekten de yarışı hızlandırıp insanlığı Mars’a götürebilir elbette, ancak orada kurulacak bir toplumun nasıl yapılandırılacağı konusunda bize bir şey söylemekten şimdilik oldukça uzak. En basitinden Mars kolonisinde ne tür bir siyasi rejim hâkim olacak, koloni sakinleri hangi yasalara tabi tutulacak? SpaceX’in Temmuz 2019’dan Aralık 2020’ye kadar genel danışmanlığını yapan David Anderman, bir Inverse röportajında Mars Anayasası’ndan söz etti, ancak ayrıntı vermedi. Bilinen bir gerçek var ki, her anayasanın bir uygulayıcısı olmak zorunda. Bu da koloniye egemen olacak bir yönetim yapılanması ve hatta bir düzeye kadar devlet teşkilatı kurulması gerektiği anlamına geliyor. Kısacası, belki Musk insanları Mars’a götürebilir, ancak buranın “özgür bir gezegen ve toplum” olup olmayacağı hâla spekülasyonlara açık görünüyor.
