Ay’daki Türk Adları

İngiltere’de International Lunar Society‘nin kurucusu, British Astronomical Association Lunar Section‘ın başkanı, Royal Astronomical Society‘nin öğretim üyesi Dr. Hugh Percy Wilkins, 20 yıllık çalışmaları sonucunda Ay’ın o zamana kadar olan en iyi haritasını çıkardı. Wilkins, Ay’daki bazı krater ve sıradağlara Türk adları da verdi.

İşte o Türk adları…

Toros Sıradağları

Ay’ın kuzey yarımküresinde ve sağ tarafta, 1647 yılında Hevelius haritasında gösterilen ve memleketimizdekine izafe edilmiş TOROS (TAURUS) dağları bulunmaktadır. Toroslar, Mare Serenitatis (Huzur denizi) ile Mare Crisium (Buhran denizi) arasında, Geminius ve Berlius kraterlerinin yakınındadır.

Toroslar üzerinde birçok sivri zirveler, şurada burada çöküntü yerleri bulunan sarp yaylalar vardır. En yüksek tepeleri, doğuda 3.000 metreyi bulmakta, batıya gidildikçe engebeler çoğalıp yükseklik de 900 metreye düşmektedir.

Atatürk Krateri

Toroslar’ın hemen güney batısında Danimarkalı astronom Römer‘e izafe edilen ve etrafındaki bölgede kendisinden daha küçük olan ve harflerle adlandırılan kraterlerden müteşekkil ana krater bulunur. Bu kalabalık grubun Römer’den sonra en büyüğü (A) krateri olarak anılır. 1956 yılında karşılıklı yapılan bir anlaşma sonucu bu kratere Dr. Hugh Percy Wilkins tarafından Atatürk adı verilmiştir. Ancak siyasi isimlerin kraterlere verilemeyeceğine dair yasa gereği güncel kaynaklarda “A” krateri olarak geçmeyi sürdürmektedir.

Atatürk Krateri, Toroslar’ın üzerinde olup 28.962 km. çapında, halka şeklinde, güzel görünüşlü, derin bir kraterdir. Kuzey ve doğu iç kenarlarında küçük, yüksek, tam daire iki tepe ile yine iç zeminin merkezinde nispeten sivri bir başka tepe bulunmaktadır. Bu merkez tepenin yüksekliği 30 metredir.

Fatih Sultan Mehmet ve Ali Kuşçu Kraterleri

Yine Toros Dağları yakınında ve çapları 60 km.’yi bulan iki engebeye Fatih Sultan Mehmet ve ilk astronomlarımızdan Ali Kuşçu adı verilmiştir. Bunlar çok yüksek olmayan fakat görünüşleri güzel engebelerdir. Fatih Krateri ringinin ağzı açık olup kuzey, güney ve doğusunda pek çok kratercikler bulunur.

Ali Kuşçu ise pergelle çizilmiş kadar muntazam bir daire biçimindedir.

Uluğ Bey Krateri

Ay’ın kuzeybatı kenarında, meşhur Türk prens ve astronomu Uluğ Bey‘e (Timur’un torunudur) ait bir krater mevcuttur. Uluğ Bey, 48 km. çapındadır. Ay’ın bize görünen yüzdeki kenarına çok yakın bulunduğundan gözlemi güç olmaktadır. Halka şeklindeki dağın iç kenarları dar olup üzerinde küçük tepeler sıralanır. Bu tepeler kat kat alçalan bir teras özelliği taşımaktadır.

Kraterin zemininde ve ortada bir başka sivri dağ vardır. Bu küçük dağ, krateri güneyden kuzeye kat ederek ikiye bölen bir dağ silsilesinin en yüksek noktasıdır. Uluğ Bey grubu, biri sıradağ olmak üzere 5 kraterden meydana gelir. Yanındaki eski ve tabiî bir set kalıntısı görülmektedir..

Hazırlayan: Sadettin Topuzoğlu

Yazar: Konuk Yazar

Bu içerik bir konuk yazar tarafından üretilmiştir. Siz de sitemizin konuk yazarlarından biri olabilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey, kaleme aldığınız bilimkurgu temalı makale ve öykülerinizi bilimkurgukulubu@gmail.com adresine göndermek. Editör onayından geçen yazılarınız burada yayımlanıp binlerce okurun beğenisine sunulacaktır. Gelin bu arşivi birlikte büyütelim...

İlginizi Çekebilir

ay etki

Ay Bizi Nasıl Etkiliyor?

Günümüzde çoğu insan yapay ışık kaynakları sayesinde artık geceleri görebilmek için ona ihtiyaç duymasa da, …

Bir Cevap Yazın

Bilimkurgu Kulübü sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya devam et