Zeka kavramını son 20 yıla kadar hayvanlara yakıştıramamış, insanların üstünlüğünün bir belirteci olarak görmüşüzdür. Zekayı sadece insanlar ile özleştiren bu bakış açısı, hayvanlar aleminin daha iyi gözlemlenmesi sonucu tarihe karışıyor. Zeki olmanın tanımı olarak öne sürülen alet kullanımının, sadece insanlara özgü bir davranış olmadığını birçok hayvan kanıtlamış durumda. Bu hayvanlar sıralamasında; yiyeceklerinin kabuklarını kırmak için taş kullanan ardıç kuşları, su Samurları ve akbabalar da var. Hatta kargaların, cevizleri araç trafiğinin fazla olduğu yerlere bırakıp sonra da kırılmalarını beklediklerini biliyoruz.
Şempanzelerin alet kullanımındaki ustalığı ve planlı hareket etme yeteneği ile ilgili yüzlerce makale yazıldı. 20 yıl önce Avustralyalı balıkçılar, bottlenose cinsi yunusların avlanırken sünger kullandıklarını fark ettiler. Sünger ile dibe dalış yapan yunuslar, suyun dibindeki dikenli hayvanlara karşı kendilerini hem savunuyor hem de dipteki toprağı sünger ile rahatsız ederek küçük balıkların saklandıkları yerden çıkmasını sağlıyorlar.
İşte yunuslar ve karıncaları aynı makalede bir araya getiren özellik sünger kullanımları. Paris Üniversitesi araştırma ekibinden Patrizia d’Ettorre ve Macaristan Szeged Üniversitesi‘nden István Maák, “karıncalar da tıpkı yunuslar gibi sünger kullanabiliyor. Yuvalarına bal taşımak için midelerini depo yerine kullanmanın ve midelerini büyültmeye çalışmanın riskli olduğunu fark etmiş gibi, her seferinde yuvaya daha çok bal taşıyabilmek için emici maddeler olan mini sünger parçaları, çam iğneleri ve kağıttan faydalanıyorlar.” diyor.
Ayrıca karıncaların bu davranışlarında, insanlardaki öğrenci- öğretmen ilişkisinden oluşan eğitim sisteminin hayvanlar tarafından da uygulanıyor olmasının bir örneğini görmek mümkün. Dolayısıyla ulaşamadığımız, elimizin ve teknolojimizin değmediği her canlı türünde evrim devam ediyor demek yanlış olmaz.
Hazırlayan: İnanç Kaya | İleri Okuma: New Scientist