NASA’nın Kısa Tarihi

NASA‘nın (Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) hikayesi resmi olarak 1 Ekim 1958‘de başlasa da, aslında kurumun tarihi daha da öncelere dayanmaktadır. 1940’ların sonlarında, ABD Savunma Bakanlığı Amerika’nın teknolojide dünya lideri olmasını garantilemeye çalışıyordu ve araştırma, roket ve atmosfer bilimleriyle uğraşmaya karar vermek gibi cesur bir hamle yapmıştı. Başkan Dwight D. Eisenhower, ABD’nin Uluslararası Jeofizik Yılı’na (1 Temmuz 1957 – 31 Aralık 1958) katkısı olarak yörüngeye bilimsel bir uydu yerleştirme planını onaylarken bu davaya destek veriyordu. 67 ülke arasındaki bu işbirliği, 11 Dünya biliminde araştırmalar yapmak ve Dünya hakkında bilimsel veriler toplamak için oluşturulmuştu. Ancak Amerika’nın katkısının yarattığı heyecan kısa sürmüştü çünkü Sovyetler Birliği de yörüngeye uydu yerleştirme planlarını açıklamıştı. Amaçlarına sadık kalan Sovyetler, 4 Ekim 1957’de dünyanın ilk yapay uydusu olan Sputnik 1‘i fırlatarak ABD’yi kendi oyununda yendi ve iki büyük ülke arasındaki “Uzay Yarışı” olarak bilinecek dönem de böylece başlamış oldu.

ABD, 31 Ocak 1958’de ilk Dünya uydusu olan Explorer 1‘i başarıyla fırlattı, ancak Sovyetler’in zaferi Amerikalılar arasında çoktan bir vatanseverlik furyası başlatmış, uzay programlarına ve teknolojilerine yapılan harcamaların artmasını sağlamıştı. 6 Şubat 1958’de ABD Kongresi, Uzay ve Uzayda Yolculuk Komitesi‘ni kurarak ulusal bir uzay programı için mevzuat çalışmalarına başladı. Birkaç ay sonra, 29 Temmuz 1958’de, Başkan Dwight D. Eisenhower, Ulusal Havacılık ve Uzay Yasası’nı imzaladı. İki ay sonra ise NASA faaliyete geçti.

Ajansın şansı, sıfırdan başlamak zorunda kalmamış olmasıydı. 1915’ten beri faaliyette olan Ulusal Havacılık Danışma Komitesi‘ni kendi içine dahil ederek 8.000 çalışan, 100 milyon dolar yıllık bütçe ve üç büyük araştırma laboratuvarından (Langley Havacılık Laboratuvarı, Ames Havacılık Laboratuvarı ve Lewis Uçuş İtiş Sistemleri Laboratuarı) ve iki küçük test tesisinden oluşan mirası devralmıştı. Diğer Maryland’deki Donanma Araştırma Laboratuvarı’nın uzay bilimleri grubu, California Teknoloji Enstitüsü’nün yönettiği Jet İtiş Laboratuvarı ve Wernher von Braun’un mühendis ekibinin halihazırda büyük roketler üzerinde çalışmakta olduğu Huntsville, Alabama’daki Ordu Balistik Füze Kurumu da dahil olmak üzere kurumlar hızla NASA bünyesine katıldı.

Sonraki yıllarda, bir insanın uzayda hayatta kalıp kalamayacağını belirlemeyi amaçlayan tek astronotluk bir proje olan Mercury Projesi; uzay gemilerinin buluşması ve bağlanması, ayrıca araç dışı etkinlikler gibi uzay operasyonlarını çalışmak için iki astronotluk bir girişim olan Gemini Projesi ve Ay‘a iniş yapıp keşfetmeyi hedefleyen Apollo Projsi ile NASA, insanlı uzay uçuşları girişimlerine başladı. Temmuz 1969’da Amerika, bir zamanlar sadece bilimkurgu olarak görülen bir hedefi gerçekleştirdi ve  Ay’a ayak basan ilk ve tek ülke oldu.

1981’den 2011’e kadar NASA’nın Uzay Mekiği Programı, bir çok bilimsel başarının kapısını açtı. Bunların arasında en kayda değer olanları Uluslararası Uzay İstasyonu‘nun inşası ve Hubble Uzay Teleskobu‘nun fırlatılması ve tamiriydi. Elbette ayrıca biyoloji ve biyoteknolojide, Dünya ve uzay bilimlerinde, insan araştırmalarında, fiziksel bilimlerde ve NASA teknolojisinin mümkün kıldığı bir çok tüketici ürünü de dahil olmak üzere teknolojide sayısız gelişmeyi de sağlamıştı.

Bugün, NASA, Ticari Tayfa Programı ile UUI‘yi desteklemeye devam ediyor ve bir gün astronotları Mars, asteroidler ve ötesi de dahil olmak üzere derin uzaya taşıyacak olan Uzay Fırlatma Sistemi ile derin uzay keşfi üzerine odaklanıyor. NASA bugün ülke çapında 10 merkeze ve yedi test ve araştırma tesisine sahip, ana merkezi ise Washington, D.C.’de bulunuyor. Kurumun 18.000’den fazla çalışanı ve binlerce sözleşmeli personeli var.

NASA’nın tarihi ile ilgili daha fazla bilgiye, kendi resmi sitesinden ulaşabilirsiniz…

Hazırlayan: Mengü Gülmen | Kaynaklar: NASA,  Kennedy Space Center