Keyifle Okuyacağınız 8 Popüler Bilim Kitabı

Bu yazının amacı, bilim öğrenmek isteyenlere başucu kitapları önermek değil; olsa olsa araştırmayı sevenlere çıkış noktası verecek kaynaklar sunmaktır. Eserlerde verilen bilimsel bilgilerin doğruluğunu garanti edemeyiz, ama her bir bilgiyi araştırmaktan keyif alacağınız kesin.

Bilimkurgu mu bilimden, bilim mi bilimkurgudan? Bu yazıda tanıtılan kitapların tümü kısa kısa bilgiler, tartışmalar, incelemeler içeriyor ve oldukça keyifli vakit geçireceğinizin sinyallerini veriyor. Bunların her birine yer-zaman seçmeden göz atabileceksiniz. Okurken bilimkurgu eserlerine malzeme olmuş bilgilerle karşılaşacak, hayal gücünüzü gıdıklayan fikirler edinecek ve size bolca vakit harcatacak araştırma konuları bulacaksınız.

Kılçıksız Bilim – Ian Crofton

Kısa kısa paragrafları saatli maarif takvimi kıvamında derleyen Kılçıksız Bilim’in kapağında, “Buluşlar, Keşifler ve Trajik Çuvallamalar Tarihi” alt başlığı yer alıyor. Modern bilime sadece ciddi bilim insanları sayesinde ulaştığımızı düşünenlerdenseniz, bu kitabı bitirdiğinizde trajik çuvallamaların katkısının yadsınamayacağını göreceksiniz. Ayrıca rastgele birkaç sayfa açıp karşınıza çıkanlarla senaryo üretmeye çalışmak da eğlenceli bir aktivite olacaktır.

Bilim Aslında Çok Eğlencelidir – Ben Miller

Cambridge Üniversitesi’nde katı hal fiziği üzerine, şimdi bir de Türkçe’ye çeviremeyeceğim “Novel Quantum Effects in Low-Temperature Quasi-Zero-Dimensional Mesoscopic Electron Systems” başlıklı doktora tezini hazırlamaktayken kariyerini komedyenlik üzerine inşa etmeye karar vermiş eski bilim adamı Miller, mizacını bilgisi ve keskin zekasıyla harmanlayıp kaleme dökmüş. Kara delikler, Dünya’nın oluşumu, küresel ısınma, evrim, Ay’a seyahat gibi konularla zihin yorarken zekice şakalarıyla ters köşeye düşüp beyin yakmak garanti.

Penisin Şekli Neden Öyle? – Jesse Bering

Evrimsel psikoloji üzerine pek çok soruya cevap veren, bilinçsiz kabullerimize nedenler gösteren ufuk açıcı bir eserle baş başayız. Yazar Bering, muhafazakar bir kasabada bağnaz fikirlerle mücadele ederek büyümüş eşcinsel ateist bir bilim insanı ve psikolog. Eserini de “Bu durumdan mantık yardımıyla aldığım intikam” olarak tanımlıyor. Dolayısıyla kitapta cinsel tabulara ve dinlere bolca yergi görmeye hazırlıklı olmalı ve bu kitabı isminden dolayı kaplamayı aklınızdan geçirmemelisiniz.

Paradoks – Jim Al-Khalili

Doğru açıdan bakmayı başardığımız takdirde, paradoks sandığımız bilmecelere çözüm üretebileceğimizi gösteren, bunu da en popüler paradoksları masaya yatırarak başaran Al-Khalili, işlediği konuların karmaşıklığına rağmen akıcı ve basit diliyle mucize yaratıyor. Üstelik satır aralarında verdiği hap bilgilerin akılda kalıcılığı garanti, çünkü bu bilgilerin üzerine paradoks çözerek konuyu pekiştiriyorsunuz. Normal şartlarda beyin yakması gereken konular, yazarın meziyetiyle leblebi gibi yutulabiliyor.

İyimser Gelecek – John Brockman

Bilim ve felsefenin önde gelen isimlerine birbirleriyle çarpışma fırsatı veren Edge Vakfı, “Hangi konuda iyimsersiniz? Neden?” sorusunun cevaplarını derleyerek ütopik bir eser ortaya çıkarmış. 153 ayrı bilim insanının öngörülerini ve beklentilerini gerekçeleriyle birlikte incelemek, özellikle bilimkurguseverlerin ilgisini çekecektir.

Köpeğinize Kuantum Fiziğini Nasıl Öğretirsiniz? – Chad Orzel

Fizik profesörü Orzel, zor olduğunu düşündüğümüz için hiç bulaşmak istemediğimiz, cevabı çok kolay olduğu için sormaya çekindiğimiz soruları köpeğinin ağzından sordurup basitçe cevaplamış. Henüz Arşimet’in “evreka!” heyecanındaki okurlarına dalga-parçacık ikilemi, belirsizlik ilkesi, kuantum zeno etkisi, kuantum tünelleme, kuantum dolaşıklığı, kuantum teleportasyonu, sanal parçacıklar ve kuantum elektrodinamiğini kavratırken, kuantum fiziğini kötüye kullanan şarlatanlara da dokunmayı ihmal etmiyor. Üstelik kitabın sonuna bir de sözlükçe eklemiş.

Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman – Richard P. Feynman

20. yüzyılın önemli fizikçilerinden Richard Feynman’ın otobiyografisi, içerdiği kısa hikayelerle bu listeye alınmaya değerdir. Zira Feynman, modern bilime katkılarının yanında sosyal hayatı ve yetenekleriyle “civa gibi çocuk” dedirtecek bir mizaca sahiptir. Dillere destan bir aşk yaşayıp arkasından ucuz barların ve striptiz kulüplerinin müdavimi olan, kalan zamanında bilimle ilgilenip yüzyıla damga vuran bir davulcu ve kilit ustasından bahsediyoruz. Feynman aynı zamanda oldukça iyi bir hikaye anlatıcısıdır ve işlediği destansı fizik derslerinin kayıtları günümüzde bile kabul görmektedir. Bugün kendisiyle rakı sofrası kurup anılarını dinleme imkanımız yok, ama bu kitap sayesinde böylesine çok yönlü ve zeki bir insanın anılarını kendi ağzından okuma fırsatına sahibiz.

İrrasyonel – Stuart Sutherland

Aslında yukarıdakiler gibi çerezlik bir eser olmamasına rağmen, içerdiği deneyler ve basit açıklamalarıyla İrrasyonel de bu listeye dahil edilebilir. Sutherland bu eseriyle; karar mekanizmalarımızdaki insanı insan yapan kusurları bilimsel verilere dayandırarak tatlı dille yüzümüze çarpar, aksi senaryoları avantajları ve dezavantajlarıyla inceler, istatistik verilerini ve tartışmaları kucağımıza nazikçe bırakıp olay yerinden uzaklaşır. Kitabı bitirip arka kapağını kapattığımızda bin bir soruyla baş başa kalırız: Rasyonel miyim? Rasyonel olabilir miyim? Hayat rasyonel mi? Cevaplaması en zor olanı ise “Her zaman rasyonel olmak ister miyim?” sorusudur.

Hazırlayan: Sibel İnce