james webb uzay teleskobu

James Webb Uzay Teleskobu’nun Adı Değişsin Kampanyası Sürüyor

1992 yılında, 86 yaşında vefat eden James Webb, 1961’den 1968’e kadar NASA’nın yöneticiliğini yapmış bir politikacı. Webb, görevi esnasında ilk insanlı Apollo uçuşundan hemen önceki Mercury ile Gemini programları arasındaki kritik insanlı uzay lansmanlarına gözetmenlik yaptı ve Apollo 1 yangını sırasında da NASA’nın ikinci ismiydi. 2002’de Webb’e saygı ve vefa göstergesi için Hubble Uzay Teleskobu’nun halefi olan yeni “Next Generation Space Telescope(NGST)‘un ismi “James Webb Space Telescope(James Webb Uzay Teleskobu) olarak değiştirildi.

10 milyar dolar maliyetli Webb Uzay Teleskobu, Hubble’daki gibi görünür ışıkla değil, kızılötesi ışıkla resim çekecek; Hubble’dan üç kat güçlü ve üç kat uzağı görecek ve ışığı değil ısıyı algılayacak. 10 milyar dolar maliyetin ne kadar büyük olduğunu anlayabilmek önemli. Çünkü dünyanın en büyük ve en karmaşık makinelerine sahip Avrupa parçacık fiziği laboratuvarı CERN’ nün maliyeti bile 6 milyar dolardı. Peki neden Hubble”ın adı uzay teleskobuna verilirken kimse rahatsız olmadı da, James Webb ismi bilim camiasında tartışmalara neden oldu?

Mayıs 2021’den bu yana, teleskobun yapımında emeği geçen bilim insanları da dâhil olmak üzere 1200’den fazla kişi, James Webb Uzay Teleskobu’nun yeniden adlandırılması için çağrıda bulunan bir dilekçe imzalamış durumda. Sebebi ise, cinsel yönelimleri nedeniyle federal çalışanların sistematik olarak işten çıkarıldığı bir dönemde Webb’in çeşitli yöneticilik pozisyonlarında bulunmuş olması.

Örneğin 1963’te, eşcinsel olduğu gerekçesiyle bir NASA çalışanı istifaya zorlandığında NASA’nın başındaki isim James Webb’di. Zaten 1950 ve 1960’larda, Amerika’da eşcinsellere karşı zulümler tavan yapmıştı. James Webb’in her ne kadar eşcinsellere karşı yapılan bu ayrımcılıkların bir parçası olduğuna dair açık deliller yoksa da, yöneticiliği döneminde tüm bunlara sesini çıkarmadığı biliniyor. NASA ise bu tartışmaların içinde yer almaktan hoşnutsuz ve James Webb Uzay Teleskobu’nun adını değiştirme niyetinde değil. Kurum, konuyla ilgili bir soruşturma başlatıldığını ancak Webb’in eşcinsellere karşı ayrımcılık yaptığı iddialarını destekleyecek herhangi bir kanıt bulunamadığını açıkladı.

James E. Webb (1906-1992)

NASA’nın açıklaması çoğu bilim insanını ikna etmeye yetmedi ve soruşturmanın kapsamı hakkında bir rapor yayımlamaması da tepkilere neden oldu. Birçok bilim insanına göre bu tavır, şeffaflık ilkesine de aykırılık içeriyor. Örneğin, Washington DC’deki Carnegie Bilim Enstitüsü’nden astronom Johanna Teske, “Hayal kırıklığına uğradım. Hangi faktörlerin dikkate alındığını bilmeden, mevcut ismi koruma kararına saygı duymakta zorlanıyorum. Dayatma ile saygı kazanılmaz,” diyor.

Öte yandan NASA’nın araştırmayı yöneten baş tarihçi vekili Brian Odom, 30 Eylül 2021’de Nature’a verdiği röportajda soruşturmanın tamamlanmış olduğunu söyledi ve bundan sonra önemli gelişmelere isim koyarken daha dikkatli olunacağının altını çizdi.

Hazırlayan: İnanç Kaya

Kaynaklar:

Yazar: Konuk Yazar

Bu içerik bir konuk yazar tarafından üretilmiştir. Siz de sitemizin konuk yazarlarından biri olabilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey, kaleme aldığınız bilimkurgu temalı makale ve öykülerinizi bilimkurgukulubu@gmail.com adresine göndermek. Editör onayından geçen yazılarınız burada yayımlanıp binlerce okurun beğenisine sunulacaktır. Gelin bu arşivi birlikte büyütelim...

İlginizi Çekebilir

hayran kampanya

Bilimkurgu Hayranlarının Başarıya Ulaşan Kampanyaları

Bilimkurgu serileri, hayranlarından aldığı geri dönüşe göre devam eder veya durdurulur. Marvel, DC, Star Wars, …

Bir Cevap Yazın

Bilimkurgu Kulübü sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya devam et