Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
Bu emsalsiz keşif, gezegenlerin nasıl oluştuğuna dair uzun süredir bildiğimiz bilgileri değiştirebilir! Gezegenlerin oluşumu ile ilgili bilgilerimizi tekrar sorgulatan bu buluşta astronomlar, genç bir yıldızın – 500 ışık yılı uzaklıktaki Taurus Takımyıldızındaki CI Tau ismindeki 2 milyon yaşındaki bir yıldız – yörüngesinde birkaç devasa gezegen buldu. Tarihte ilk kez genç bir yıldızın yörüngesinde birden fazla devasa gaz gezegeni gözlemlendi. Samanyolu Galaksimizdeki yıldızlar birkaç milyar yaşındadır; Güneş ise 4,5 milyar yaşındadır.
Ayrıca, bir yıldız sistemindeki gezegenlerin yörüngelerinde de ilk kez ekstrem varyasyonlar keşfedildi. Araştırmacılar, CI Tau sisteminin en dış gezegenlerinin yörüngesinin, en iç gezegenin – boyutu ve kısa yörüngesi nedeniyle “sıcak Jüpiter” adını alan – yörüngesinden 1000 kat büyük olduğunu saptadı. “CI Tau b” olarak isimlendirilen bu sıcak Jüpiter, 2016’da Şili’deki ALMA radyo teleskobu yardımıyla gözlemlendi. Ancak 2017’de uluslararası asstronom takımı ALMA ile bölgeye göz atınca bir şey daha keşfettiler: Yıldızın gezegen-öncesi diskinde (çevresindeki yoğun toz ve gaz bulutu) 3 tane boşluk. Bilim insanlarına göre bu boşluklar, 3 tane gaz gezegeninin varlığına işaret ediyor.
Bu keşif, astronomların gezegen oluşumu ile ilgili yerleşik bilgilerini yeniden sorgulamasını sağladı. Warwick Üniversitesi’nden astrofizikçi ve araştırmayla ilgili makalenin yazarı Farzana Meru’ya göre bu keşif, bütün ezberleri bozuyor ve büyük gezegenlerin gezegen-öncesi diskinde hızlıca oluştuğunu söylüyor. Önceki model ise katı bir çekirdeğin etrafına gaz dolarak bir gaz devi oluşması gerektiğini söylüyordu. Cambridge Ünversitesi’nden astronom ve makalenin başyazarı Cathie Clarke’a göre ise CI Tau gibi sistemlerin ne kadar yaygın olduğu belirsiz. Bununla birlikte, gezegen sistemlerinn bilinenden çok daha değişik olabileceğini ve son 20 yılda elde edilen bulguların, teorilerini yeni veriler ışığında şekillendirmeleri gerektiğini gösterdiğini vurguladı.
Gezegen oluşumu ile ilgili yeni fikirler, yaşamın kökenini daha iyi kavramamıza yardımcı olabilir. New York’taki Ulusal Amerikan Doğal Tarih Müzesi’nde görevli astrofizikçi ama araştırmaya katılmamış olan Jackie Flaherty’e göre “gezegenlerin nasıl oluştuğunu bilmek istersiniz çünkü bu bilgi, evrendeki yaşamın kaynağıdır”. Yeni bilgilerin ışığında yorum yapan Flaherty, evrendeki yaşamın düşünülen ve tahmin edilenden çok daha değişik ve kompleks olabileceğini söyledi.
