Bilim Tarihinin 8 Önemli Kadını

Bu 8 Mart’ta onları hatırlatalım istedik. İşte bilim tarihinin 8 önemli kadını:

1. Hypatia

İskenderiye kütüphanesinin yöneticisi, zamanın en önemli matematikçisi ve astronomu, Hıristiyan yobazlar tarafından öldürüldü. Zamanın en önemli ailelerinden birinin kızıydı ve güzelliği ile nam salmıştı. Buna rağmen bilimle uğraşmak adına gelen evlilik tekliflerini reddetti. Bağımsız yaşamak ve bilimle uğraşmak istiyordu sadece… Hayatı “Agora” adlı filme konu edilmiştir.

2. Kontes Ada Lovelace

İngiliz matematikçisi ve yazarı. Tutucu Viktorya döneminde yaşadı. Bu yüzden bilimle uğraşamadı, evlendirildi, beş çocuğu oldu. İlk mekanik bilgisayarı yapmaya çalışan Charles Babbage’yi destekledi ve cesaretlendirdi. Bu makinenin nasıl programlanması gerektiğini keşfetti. Tarihin ilk bilgisayar programcısı kabul edilir. ADA adlı programlama diline onun adı verilmiştir. 36 yaşında rahim kanserinden öldü. 1844 yılında A.A.L. imzasıyla yayınlanan bir makalede Charles Babbage’nin henüz inşa edilmemiş makinesi hakkında bir yazı yayınlanır. Makalede, makinenin birgün her türden denklemi çözebileceği ve hatta müzik bile yapabileceği öngörülür.

Henüz tamamlanmamış olan makinenin Bernoilli Sayılarının nasıl üretileceğini anlatan bir de algoritma yer alır. (O zamanlar algoritma ve bilgisayar programı kavramları henüz bilinmemekteydi. Hatta bilgisayar kavramının kendisi bile yoktu ortada…) Ölümünden sonra A.A.L.’nin kim olduğu ortaya çıkar: Auguste Ada Lovelace. İşte bu makale ile tarihte ilk kez bir bilgisayarın neler yapabileceği ve bunu nasıl yapabileceği anlaşılmış oluyordu. Üstelik makine henüz yapılmamıştı bile. Charles Babbage’nin makinesi hiç bir zaman yapılamadı, çünkü mekanik sorunları çözülememişti. Ancak onun yerine günümüzde elektronik bilgisayarlar almıştır.

3. Marie Curie

Radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde hem fizik hem de kimya dalında iki kez Nobel ödülü aldı. İki farklı bilim dalında Nobel ödülü alan tarihteki tek insandır. Radyum’u keşfetti. Kadın olduğunu için ömrü boyunca hiç bir üniversitede hoca olamadı ve bilimler akademisine kabul edilmedi. Çalışmalarını kendi gayretleri ile sürdürdü. Hiç bir zaman bir laboratuvarı olmadı. Ne tuhaftır ki tarihin en büyük bilim insanlarından biri olan Marie Curie’nin çalışmaları kanser tedavisinde kullanılırken kendisi radyum araştırmaları yüzünden kansere yakalanarak ölmüştür. Tarihin en çok hakkı yenmiş kadınlarından biridir.

4. Rosalind Franklin

 Kristalografi üzerine çalışmaları sayesinde DNA’nın keşfine önemli katkılarda bulunmuştur. DNA’nın yapısını keşfeden diğer iki erkek bilimadamı (Watson ve Crick) Nobel’le ödüllendirilirken, Rosalind bir kenara itilmiştir.

5. Hedy Lamarr

Kendisi bir Holywood yıldızı idi. Ancak, aynı zamanda bir matematikçi ve fizikçiydi. Çalışmaları ile günümüzde halen kullanılan Wi-fi ve Bluetooth teknolojilerinin temelini atmıştır.

6. Maria Mitchell

Tarihteki ilk profesyonel kadın astronomdur. 1847 yılında bir kuyruklu yıldız keşfetmiş ve bu buluşuyla altın madalya kazanmıştır. Amerikan Bilimler Akademi’sine seçilen ilk kadındır. Daha sonra çeşitli üniversitelerde profesör olarak çalıştı. Erkek meslektaşlarına kendisinden daha fazla ücret ödendiğini öğrendiğinde hakkını aradı ve maaşını yükselttirdi.

7. Katherine Johnson

Amerikalı matematikçi ve fizikçi. NASA’da çalıştı ve roketlerin yörüngelerini hesap etti. Apollo 11, Uzay Mekiği Programı, Dünya Kaynakları Uydusu, ve Mars görevinin planlanması konularında çalıştı. Yaptığı hesaplar o kadar kesindi ki, NASA’da bilgisayar kullanılmaya başladığında, bilgisayarların sonuçlarını ona kontrol ettiriyorlardı.

8. Margaret Hamilton

NASA’da çalışan bilgisayar programcısı. Bugün “yazılım mühendisi” terimini ona borçluyuz.