Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
Laurance van Cott Niven ya da daha çok bilinen adıyla Larry Niven 1938 yılında Los Angeles’ta doğdu. Kendisinin 5 Hugo, 2 Nebula, 4 Locus ödülü var. Dahası bu ödüllere onlarca kez aday gösterildi. Sert bilimkurgu diye tabir edilen türde kalem oynattı. Hatta türün belkemiğini oluşturanlardan biri olduğu bile söylenebilir. 1962’de Washburn Üniversitesi’nden mezun oldu. Daha sonra UCLA’da matematik eğitimine devam etse de yazı yazma hevesi yüzünden eğitimini yarıda bıraktı. İlk hikayesini 1964’de yirmi beş dolar karşılığında sattı. Hikayenin adı “The Coldest Place” yani En Soğuk Yer’di.
İnsanlar o yıllarda Merkür’ün “karanlık tarafının” Güneş Sistemi’ndeki en soğuk yer olduğunu düşünüyordu. Larry Niven’ın hikayesi de Merkür’ün karanlık yüzeyinde geçiyordu. Oysa hikayenin çıkışından biraz sonra Merkür’ün de döndüğü keşfedildi. Yani kalıcı bir karanlık yüzeyi yoktu. Yine de bu keşif, Larry Niven’ın ne hevesini kaçırdı ne de onun ağırlıklı olarak bilimsel gerçeklere dayanan sert bilimkurgu yazmasına engel oldu.
Larry Niven tam bir bilim aşığı. Aldığı eğitim zaten matematik üzerineydi. Bu bilim sevgisi onu sert bilimkurgular yazmaya itti. Üstelik bir bilimkurgu yazarı olarak gelişen kariyeri, astrofizik açısından oldukça heyecan verici keşiflerin yaşandığı bir döneme denk gelmişti. Örneğin nötron yıldızları, kuantum kara delikler gibi. Larry Niven kurgularıyla, bilinen uzayın altını üstüne getiriyordu adeta. Onunla çağdaş olan yazarlar Larry Niven’dan şakayla karışık, “bize yazacak bir şey bırakmadı” diye şikayet ediyorlardı.
Yazarlık kariyerinin başlarındayken, arkadaşı ve yayıncısı Fred Pohl ona, “evrenin tuhaf bölgelerine” odaklanmasını önermişti. Larry de bu tavsiyeleri ciddiye almış ve çok geçmeden en uzun soluklu karakterlerinden birini yaratmıştı. Nötron yıldızlarının etrafında, anti-maddeden oluşan gezegenlerde ve hatta galaksinin çekirdeğinde maceralar yaşayan işsiz bir uzay pilotu ve doğuştan turist Beowulf Shaeffer. Bir not olarak şunu da ekleyelim ki Fred Pohl, Larry Niven’a yalnızca tavsiye vermemişti, aynı zamanda onu eşi olacak kadınla da tanıştıran kişiydi.
Larry Niven oldukça üretken bir yazar. En bilinen eserlerinden biri Ringworld yani Halka Dünya’dır. Halka Dünya, Türkiye’de İthaki tarafından yayımlanmıştır. Halka Dünya’nın konusu bir yıldızın etrafını halka şeklinde çevreleyen yapay bir dünya ile ilgilidir. Yapay dünya diye kast ettiğimiz şey aslında devasa bir çark istayonudur. Çark istasyonları bilimkurguda kendine genişçe yer bulan hipotetik uzay yapılarıdır. Rusça’da bunlara города-бублики yani bublik-kent denir. Bublik ortası delik, halka şeklinde bir çörektir. Tabii Larry Niven’ın kitabında geçen bu yapı o denli büyüktür ki, artık başlı başına bir dünya gibidir. Üstelik eğer insan medeniyeti yeterince gelişmiş bir düzeyde olsaydı uygulanabilecek kadar da gerçekçidir.
Larry Niven romanların ve kısa hikayelerin haricinde senaryolar da yazdı. Örneğin Land of The Lost, Star Trek: The Animated Series ve The Outer Limits serileri için senaryolar yazmıştı. Hatta çizgi roman alanında da kalem oynatmıştı. DC Comics karakteri Green Lantern için sert bilimkurgu üslubu ile maceralar kaleme almıştı.
Yazarın parlak bir mizah anlayışı olduğu da söylenebilir. 1969’da kaleme aldığı “Man of Steel, Woman of Kleenex” makalesinde Superman’in bir insan kadınıyla seks yaparken yaşayacağı zorlukları “bilimsel” bir dille anlatıyordu. Çizgi roman serisinde Kryptonlular hakkında verilen bilgilerden yola çıkarak eğlenceli bir makaleye imza atıyordu. Hatta bu makale 1986’da Usenet denen ilkel bir internet şebekesine yüklenince ilk çevrimici telif hakkı ihlallerinden birine de yol açmıştı.
Larry’nin kendi adıyla anılan Niven Yasaları isimli bir kural listesi de var. Tabii bu liste ayrı bir yazı olmayı hak ediyor. Biz burada en temel yasalardan birkaç tanesini sıralayacağız:
- Asla bir aynaya lazer silahıyla ateş etme.
- Güvenliğin için özgürlüğünden ödün verirsen saf gözükürsün.
- Yok etmek, inşa etmekten daha kolaydır.
- Etik, teknolojiyle değişir
- Bilimkurgunun tek evrensel mesajı: Senin benim gibi düşünebilen zihinler var, ama bunu farklı şekilde yapıyorlar.
Hazırlayan: Tuğrul Sultanzade
