Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
Clark Ashton Smith ya da kısa adıyla CAS, 13 Ocak 1893’te Kaliforniya’da doğdu. Tuhaf hikâyelerin başlıca neşriyatı efsanevi Weird Tales dergisinin üç silahşorundan birisi olan Smith’in adı, kozmik bilimkurgunun ustası H.P Lovecraft ve Robert E. Howard ile birlikte anıldı. Korku, bilimkurgu ve fantazya alanlarında eser veren Smith, hayatının büyük kısmını Kaliforniya, Auburn’de anne – babası Fanny ve Timeus Smith ile birlikte küçük bir evde yaşayarak geçirdi. Sağlık sorunları yüzünden örgün eğitimi sınırlıydı; sadece sekiz yıllık ilköğretimi tamamlayabildi. Liseye gidemedi ama evde kitap üstüne kitap devirip, Fransızca ve İspanyolca öğrenerek bunu telafi etti.
Smith ilk hikâyelerini yazdığında henüz 11 yaşındaydı. Bu dönemde yazdığı The Sword of Zagan ve The Black Diamonds çalışmaları Hippocampus Press tarafından yayımlandı. İki hikâyesinde de Binbir Gece Masalları’nda geçen Orta Çağa benzer bir ortamı mekân olarak kullandı. İlk eserlerini daha çok Grimm Kardeşlerin peri masallarından ve Edgar Allan Poe hikâyelerinden etkilenerek kaleme aldı.
Hikâyeler yazarak başladığı edebî macerasında şiire yöneldi. The Star-Treader and Other Poems adlı ilk şiir koleksiyonunu yayımladığında 19 yaşındaydı. Eleştirmenler bu kitabı oldukça beğendi. Hatta Smith’i “Pasifik’in Keats’i” diye adlandıranlar oldu. Kitabını yayımlamasına yardım eden George Sterling, aynı zamanda hâmisliğini de üstlendi. Sterling, Kaliforniyalı ünlü bir şairdi, Smith onunla Auburn’deki Auburn Monday Night Club’ın bir üyesi aracılığıyla tanıştı. Sahneye çıkan Smith, şiirlerinden bazılarını başarıyla okuyunca şairin dikkatini celbetti. 1922’de yeni şiir kitabı Ebony and Crystal yayımlanınca, çalışmalarını okuyan Lovecraft kendisine bir hayran mektubu yazdı. Böylece 15 yıl sürecek mektup dostlukları başladı.
Bütün çalışmasına ve emeğine rağmen hayatının çoğunluğunda fakirdi. Geçinebilmek için odun kesmek ve meyve toplamak gibi küçük işlerde çalıştı. Edebiyat dışı uğraşlarının başlıca nedeni, anne ve babasının hastane masraflarına yetişebilmekti, hikâyelerini de bu yüzden yazıyordu. Ebeveynlerinin ölümünün ardından, 10 Kasım 1954 yılında Carol Jones Dorman ile evlendi. Çift Kaliforniya, Pasific Grove’a taşındı ve ölene değin çocuklarıyla birlikte burada yaşadı. Hayatı boyunca görme sorunlarından muzdarip olan Smith, 14 Ağustos 1961’de uykusunda yaşamını yitirdi.
Clark Ashton Smith, aynı anda pek çok sanatsal alanda faaliyet gösterdi. Yine de ilgilendiği alanlardan birinin diğerlerine baskın çıktığı bir dönem her zaman olmuştu. Yazarlığının ilk yıllarından 1961’e kadar geçen süre şairlik dönemiydi. The Star-Treader and Other Poems, Odes and Sonnets, Ebony and Crystal ve 1925’de yayımlanan Sandalwood şiir koleksiyonları başta olmak üzere şiir çalışmaları bu uzun döneme aitti. Epik şiiri olan The Hashish-Eater: Or, the Apocalypse of Evil ise 1920’de yayımlandı.
Tuhaf kurgu ile haşır neşirliği ise 1926-1935 yılları arasındaki dokuz yıllık zaman dilimini kapsıyordu. Bu dönemde Smith, baştan aşağı Lovecraft’ın etkisindeydi ve çalışmalarının temelini de bu hayranlık oluşturuyordu. Cthulhu Mitosu’na yaptığı katkılar arasında pek çok kozmik tanrı da vardı. Aformogon, Tsathoggua, Mordiggian ve Rlim Shaikorth. Atlantisli büyücü Eibon ve Eibon’ın Kitabı da bu katkılar arasındaydı.
Karakter üzerine kurulan hikâyelerden çok mekân üzerine kurulu hikâyelere ağırlık veren Smith, Averoigne, Hyperborea, Mars, Poseidonis, Zothique, Xiccarph serilerini yarattı. Bunlardan Zothique serisi, Yok Olan Dünya alt kurgusuna ait bir bilimsel fanteziydi. Kısa hikâyelerini Weird Tales, Astounding Stories, Strange Tales, Stirring Science Stories ve Wonder Stories dergilerinde yayımladı. Bu hikâyelerin çoğu, August Derleth’in kurucusu olduğu Arkham House tarafından altı ciltte toplandı. Bazıları ise Lost Worlds 1-2 adıyla derlendi.
1935’den 1961’e kadar sabuntaşından heykeller yaptı. 1936’da Howard’ın, 1937’de Lovecraft’ın ölümlerinden sonra kurgudan elini eteğini çekerek kendini heykele verdi. Ancak bunların hiçbiri günümüze değin ulaşamadı. Yazarın eserlerinden sadece Düşler İmparatoru (İthaki Yayınları, 2003) adlı öykü derlemesi dilimize çevrildi. Bunun dışında hayalperest yazarın yolu Türkçeyle kesişmedi.
Hazırlayan: Emrecan Doğan
