Us Yayıncılık’ın 2000 tarihli “Sus Projesi” adlı kitabı, aynı zamanda yayımladığı “Bilimkurgu Dizisi”nin ilki olma özelliğini taşıyor. Özlem Kurdoğlu’nun seçtikleriyle hazırlanan derleme, Atılgan Bilimkurgu Dergisi’nin Genel Yayın Yönetmeni Hakan Alpin’in önsözüyle açılıyor. Alpin, yazısında bilimkurgu türlerine eğiliyor ve bahsettiği tüm türlerin ilk örneklerini de bizimle paylaşıyor. Ardından ekliyor: “Bu kitapta 20’nin üzerinde bilimkurgu alt türüyle karşılaşacaksınız.”
Çevirmen kadrosunda Akın Akıncı, Aylin Uzmaner, Barış Emre Alkım, Bora Dursun, Deniz Akkuş, Sedat Ay, Sönmez Güven, Özlem Kurdoğlu gibi isimlerin bulunduğu derlemede toplamda 13 farklı yazardan 12 öykü ve 1 şiir bulunuyor.
Derlemede Isaac Asimov, Cyril M. Kornbluth ve Edgar Allan Poe gibi ülkemizde nispeten daha fazla tanınan bilimkurgu yazarlarına ek olarak Türkiye’de adına pek aşina olmadığımız ama bilimkurgu literatürüne ciddi katkılarda bulunan birçok yazar bulunuyor.
Kısaca öyküler:
1. Denizin Çocukları – Mary Rosenblum
Patrick isimli bir bilim insanı denizde yaşayan insan benzeri canlılar yaratır. Selkie adını verdiği bu canlılardan biri olan Shira, o sırada gemisiyle denize açılan Patrick’in eşi Jessamin tarafından fark edilir. Jessamin, Shira’yı gemiye alarak “homo aquaticus” olarak adlandırılan bu yeni biyolojik tür ile deniz ve yaşam hakkında sohbet eder.
2. Denizin Altındaki Şehir – Edgar Allan Poe
Edgar Allan Poe’nun bilimkurgu çatısı altına sokabileceğimiz bu şiiri de kitaba renk katıyor.
3. Sus Projesi – William Tenn
Kitaba da adını veren bu öyküde ABD ordu ve bilim insanlarından oluşan bir ekibi Ay’a gönderir. Onlara bu projeden kimseye bahsetmemeleri söylenir ve Dünya’nın uydusuna ilk ayak basan insanların kendileri oldukları belirtilir. Fakat aslında olay bambaşkadır. Ekip, Ay’da gerilim dolu dakikalar yaşar.
4. Koloni Doktoru – Willim Morrison
İnsanlığın güneş sistemine koloniler kurduğu bir gelecekte “Marsopolis”te yaşayan insanlar devasa bir canlı bulurlar ve ona “uzay ineği” adını verirler. Mars’ın en ünlü ve iyi veterineri Dr. Meltzer gecenin bir yarısında acil bir görev olduğu gerekçesiyle çağrılır fakat aslında ondan istenen bu ne idüğü belirsiz canlıyı araştırmaktır.
5. Aynadaki Görüntü – Isaac Asimov
Asimov’un klasik robot öykülerinden biri olan bu öyküde yarattığı en efsanevi karakterlerden ikisini görüyoruz: Dedektif Elijah Baley ve insansı robot R. Daneel Olivaw. O anda dünyaya yakın bir noktadan geçen uzay gemisinde yer alan Olivaw, gemide karşılaşılan bir sorun için Baley’e danışma ihtiyacı duyar ve Dünya’yı ziyaret eder. İki matematikçi ve iki robotun neden olduğu problemin bir an önce çözülmesi gerekmektedir.
6. Silah – Fredric Brown
Dr. James Graham bir bilim insanıdır. Üzerinde çalıştığı büyük çaplı silah kimi çevrelerde rahatsızlık yaratmaktadır. Dalgın olduğu bir sırada evine misafir olarak gelen Niemend isimli adam ise ona silahın tehlikelerinden bahsedecektir.
7. Karşı Büyü – Peter Phillips
Dünyalı Shavallan, Sessiz Topraklar olarak bilinen Slieve-na-mona gezegenine yaptığı yolculukta burada yaşayan canlılarla bir toplantıya katılır. Onlara “dünyanın bütün zamanı”nı hediye olarak getirir.
8. Domino Taşları – C. M. Kornbluth
Öykü, zamanda yolculuk temasına sahip. Yalnızca 2 yıl sonrasına ışınlanan Will J. Born‘un tek hedefi, borsada yükselmek. Bunun içinse yalnızca 2 saati var! Born, kendi zaman dilimine dönüp, başarılı olabilecek mi dersiniz? Gerilim yönü de bulunan bu öykü, hırsımızı sorguluyor ve geleceğe gitmemizi sağlayacak bir makineye sahipken bile, yalnızca kendi çıkarımız için çaba gösteren insanlar olduğumuza vurgu yapıyor.
9. Kaplanın Kuyruğundan – Alan E. Nourse
Bir mağazada metal nesneleri çantasına atan kadın reyon görevlileri tarafından fark edilir ve sorgulanır. Çantadan herhangi bir cisim çıkmaz. Ruhsal Çözümleme Bölümü’ne sevk edilen kadın ve çanta oradan da Fizik Enstitüsü’ne gönderilir. Fizikçilerin çanta hakkındaki teorisi onun farklı bir boyuta açıldığıdır.
10. Kim Kopya Çekmiş? – Jack Lewis
Karakterine kendi ismini verdiğini gördüğümüz Jack Lewis öyküde amatör bir bilimkurgu yazarıdır. Çeşitli bilimkurgu dergilerine öyküler gönderen Lewis hepsinden ret yanıtı almaktadır zira yazdığı tüm öykülerin daha önce Todd Thromberry tarafından yazıldığı söylenir. Lewis bu duruma bir anlam veremez ve detaylı bir araştırmaya girişir.
11. Şey – Clifford D. Simak
Johny, yetim bir çocuktur ve akrabalarının yanında kalmaktadır. Sürekli çalıştırılan ve kötü davranılan Johny, inekleri bulmak için çıktığı yolculukta ormanda yerde metal bir nesneye rastlar. İçinden sesler gelen cisimle iletişim kuran Johny, bu garip şeyin tam olarak ne olduğunu anlamaya çalışır.
12. Önsöz – John P. McKnight
Tarih öncesi çağlarda, insanlığın henüz mağaralarda yaşadığı bir zamanda geçen öyküde bir ailenin rutin yaşamına odaklanıyoruz.
13. Onların Geldiği Gün – G. David Nordley
Mars’ta geçen öyküde bir uzay gemisinin gezegenin semalarında göründüğünü görüyoruz ve orada yaşayan insanların da gemi hakkında bilgi edinme çabalarını izliyoruz. Gezegendeki siyasi gelişmelere de değinilen öykü de aynı zamanda bir aşk öyküsü de bulunuyor.