Ursula K. Le Guin

Ursula K. Le Guin 88 Yaşında Yaşamını Yitirdi

Daha çok Yerdeniz Serisi ile bilinen ödüllü bilimkurgu ve fantastik yazarı Ursula K. Le Guin 88 yaşında hayata gözlerini yumdu. Yazar çoğu eserinde feminist temaları işlemesiyle de tanınıyordu. Ailesinin onaylı Twitter hesabından yapılan açıklamaya göre, Le Guin 22 Ocak Pazartesi günü Portland, Oregon’da vefat etti. Le Guin, 2014 yılında kendisine verilen National Book Onur Ödülü konuşmasında kişisel kazancın iyi edebiyatı şekillendirmesine kesinlikle karşı olduğunu belirtmişti. 1997 yılında Pulitzer Ödülü finalistlerinden biri olmasına rağmen (bilimkurgu yazarları açısından oldukça ender olan bir durumdur) “Çok satanlar ve Ödül Ticarethanelerine” karşı olduğunu defalarca kez açıklamıştı.

“Sevdiğim dostlarla birlikte uzun ve güzel bir kariyerim oldu. Şimdi kariyerimin sonuna yaklaştığımda Amerikan edebiyatının ihanete uğramış halini görmek istemiyorum. Biz geçimini kalemi ile kazananlar haklı kazançlarını talep etmelidir. Ama en güzel ödülün adı kâr değil, özgürlüktür.”

Le Guin’in ilk romanı “Rocannon’un Dünyası” 1966 yılında yayımlandı. Fakat ona Hugo ve Nebula ödüllerini kazandırıp geniş bir üne ulaşmasını sağlayan roman, 3 sene sonra yayımladığı “Karanlığın Sol Eli” oldu. Kitap, cinsiyet rolleri ile ilgili radikal fikirler barındırıyor, bireylerinin eşit bir şekilde erkek ve kadın olduğu bir toplumu anlatıyordu. En bilinen eseri olan Yerdeniz, dünya çapında milyonlar sattı. Yazar bunların yanı sıra çok sayıda kısa öykü, şiir, makale ve genç okuyucular için eserler kaleme aldı. Özellikle Mülksüzler romanı, bilimkurgu edebiyatının en önemli yapıtları arasına girdi.

Mark Wilson’a verdiği röportajda, “Herkes beni bilimkurgu yazarı olarak anıyor. Herkes beni tek bir kutu içine sokmak istiyor, ama gerçekte ben birkaç farklı kutuda yaşıyorum. Hiç bilimkurgu okumayanlar, Searoad gibi bilimkurgu altında kategorilendirilen gerçekçi kitaplarımdan büyük ihtimalle haberdar olmuyorlar. Bu da satış rakamlarının düşmesine yol açıyor,” diyordu.

ursula k le guin

Feminist yazının en güçlü kalemlerinden biri olan Le Guin, Radcliffe ve Colombia tarafından fahri diploma ile onurlandırılmıştı. 1983 tarihi Mills College’de yaptığı “Solak Mezuniyet” başlıklı konuşması, 1999 yılında Winsconsin ve Texas A&M Üniversitesi tarafından 20. Yüzyılın En İyi 100 Konuşması arasında gösterildi. Hitap ettiği mezunlara “Neden üniversite mezunu özgür bir kadın bir maçoyla savaşmak veya ona hizmet etmek zorunda kalsın ki? Neden hayatı kendi kuralları ile yaşamasın? Umarım hayatınızda domine etmek veya domine edilmek zorunda kalmazsınız,” demişti.

21 Ekim 1929 yılında Berkeley, California’da doğan Le Guin, kriz dönemine rağmen çocukluğunun varlıklı geçtiğinden bahseder. Çocuk yaştaki başarısı ufak tefek sektelere de uğramıştır.  Örneğin 11 yaşındayken yazdığı öyküsü, Amazing Stories adlı bilimkurgu dergisi tarafından kabul edilmemişti.

Ursula K. Le Guin

Bir söyleşide, “İkinci Dünya Savaşı yıllarında erkek kardeşlerimin hepsi savaşa katılmıştı ve bu nedenle yazlarım ailemle birlikte yalnız geçti. O zaman televizyon yoktu, günde bir kere radyoyu savaş haberlerini dinlemek için açardık. O senelerin yazlarında tek başıma oluşum, sıkıntıdan kırda yaptığım yalnız gezintiler benim için çok önemli oldu. Sanırım ruhum o zaman şekillenmeye başladı,” diye açıklar. Yazar, 1953 yılında Charles Le Guin ile Paris’te evlendi. Bu evlilikten 3 çocuk dünyaya getirdi. Eserlerinde kullandığı temalar çocuk edebiyatından taoizme, feminizm, anarşi, psikoloji, sosyoloji, okuma yazmanın ölümle cezalandırıldığı bir toplumdan uzaylılara karşı mücadele eden bir bilim insanına kadar oldukça geniş bir yelpazede yer aldı.

Çoğu edebiyat eleştirmeni, Le Guin’in eserlerini “bilimkurgu görünümlü felsefe” olarak tanımladı. Hatta eleştirmen Harold Bloom, Ursula K. Le Guin’i JRR Tolkein gibi yazarlarla eş tuttu. Bir konuşmasında Le Guin, “Bazen düşünüyorum da belki de şeytandan sürekli bahsederek onu kendimden uzak tutuyorum. Tüm yetişkinlik hayatım boyunca ‘büyüme’ uğruna dünyayı geri dönülemez bir biçimde ve tüm diğer iyi alternatifleri gözardı ederek mahvedişimizi izledim,” diyerek eserlerinin yazınsal içeriğine dair ipuçları vermişti.

ursula-k.-le-guin

Ne kadar ilginç ve anlamlı ki, bu dev edebiyat emekçisi hayattayken kaleme aldığı son yazılarından birinde Türk okurlara ve yazarlara seslenmişti. Bilimkurgu Kulübü tarafından hazırlanan Yeryüzü Müzesi adlı kısa bilimkurgu öykü antolojisinin arka kapağında yer alan mesajında Le Guin şöyle diyordu:

“Bilimkurgu Kulübü’nün, Türkiyeli yazarların bilimkurgu öykülerinden oluşan bir antoloji hazırlıyor olmasına çok sevindim. Bu zor zamanlarda tüm yazarlar, yaratıcılık ilkesine bağlı yaşayan diğer yazarlardan ve bu yazarlara, finansal beklentilerin zincirlerinden kurtulmaları konusunda destek veren yayınevlerinden güç alırlar. Her birimiz, dünyanın dört bir yanında, büyük bir karanlıkta yolumuzu bulmaya çalışıyoruz diyebilirim. Böyle eserler en ihtiyaç duyduğumuz vakitlerde yakılan, etrafımızdakileri ve gitmemiz gereken yolu aydınlatan lambalardır. Bu lambaların yakıtı da hayal gücüdür. Türkiyeli okurlarım, dostlarım ve yoldaş yazarlar, bu ışığın yanmasına vesile olduğunuz için size teşekkürü borç bilirim.”

Hazırlayan: Emre Karadeniz | Kaynaklar: Time, The New York Times

Yazar: Konuk Yazar

Bu içerik bir konuk yazar tarafından üretilmiştir. Siz de sitemizin konuk yazarlarından biri olabilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey, kaleme aldığınız bilimkurgu temalı makale ve öykülerinizi bilimkurgukulubu@gmail.com adresine göndermek. Editör onayından geçen yazılarınız burada yayımlanıp binlerce okurun beğenisine sunulacaktır. Gelin bu arşivi birlikte büyütelim...

İlginizi Çekebilir

umit kirecci soylesi

Ümit Kireççi ile Bilimkurgu Öykülerinde Mizah

Türkiye’nin ilk ve tek bilimkurgu kütüphanesi olma özelliğini taşıyan Özgen Berkol Doğan Bilimkurgu Kütüphanesi‘nin Perşembe …

Bir Cevap Yazın

Bilimkurgu Kulübü sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya devam et