Salgının gölgesinde geçen bir yılı geride bıraktık. Bu süre zarfında salgının neden olduğu olumsuz etkiler yaşantımızın birçok alanına müdahale etmiş olsa da kitap ve okurun arasına pek girememiş gibi görünüyor. Sokağa çıkma yasağı, uzaktan eğitim ve uzaktan çalışmanın ön planda olduğu bu dönemde daha çok kitap okunduğunu söyleyebiliriz.
Son yıllarda bilimkurgunun yükselişe geçişiyle beraber okurların talebi de artmış oldu. Talebin artması sonucu bilimkurgu basan yayınevlerinin çoğalması da kaçınılmazdı elbette. İthaki ve Alfa‘nın başı çektiği bu toplulukta tek tük eserleri bizlerle buluşturan diğer yayınevleri de ”yarışta biz de varız” dedi. Yayınevlerinin arasındaki bu yarış da en çok bilimkurguseverlerin işine yaradı. Kısacası, 2020 yılı bilimkurgu kitaplarının çeşitliliği açısından verimli bir yıl oldu diyebiliriz. Sözü fazla uzatmadan sizleri 2020’de öne çıkan bilimkurgu kitaplarıyla baş başa bırakalım.
Kitaplar I: Çeviri Eserler
Dune Hanedanlık Üçlemesi
2020 yılı Dune yılı oldu desek abartmış olmayız. İthaki, Dune serisinin kalan iki kitabından sonra yazarın oğlu Brian Herbert ve Star Wars Jedi Akademisi Üçlemesi‘nden tanıdığımız Kevin J. Anderson‘un yazdığı Hanedanlık Üçlemesi’ni de okurlarının takdirine sundu.
Daha önce Kabalcı Yayınları tarafından basılan üçleme, Dune’un arka planında yer alan politika, din ve savaşları çarpıcı ve heyecanlı bir şekilde anlatılıyor.
Nefes – Ted Chiang
Amerikalı bilimkurgu yazarı Ted Chiang ülkemizde pek tanınmayan yazarlar arasında. Türkçe’ye çevrilen eserleri de çok az. Birden fazla Nebula ödülü bulunan yazarın ilk çevrilen eseri Geliş (2017) adlı öykü derlemesiydi. Bu eserden 3 yıl sonra da bir diğer öykü derlemesi Nefes yine aynı yayınevinden çıktı.
MonoKL Kitapları etiketiyle raflarda yerini alan derleme, içindeki birbirinden ilginç ve harika öykülerle okuruna lezzetli bir okuma serüveni sunuyor.
Alastair Reynolds Keşif Uzayı Serisi
Türk okurlarının yeni yeni tanıdığı diğer yazarlardan biri de Alastair Reynolds. İlk kez Love, Death and Robots dizisiyle tanınan yazarın öyküleri fazla zaman geçmeden İndie Yayınları ile dilimize çevrildi. Daha çok sert bilimkurgu ve uzay operasında uzman sayılan yazarın Novellası olarak nitelendirilen Revelation Space serisi yine aynı yayınevinden Keşif Uzayı ismiyle dilimize kazandırılmaya başlandı.
2020 yılı içerisinde ilk iki kitabı çıkan seri, 2500’lü yıllarda geçen bir uzay operası. İnsanlığın uzaya açılarak yaptıkları yolculukları ve keşifleri konu alıyor.
Ling Ma – Salgın
Salgının kol gezdiği 2020 yılında bir salgın kitabı da olmazsa olmazdı.
İlk kez dilimize çevrilen yazarın Salgın isimli eseri ‘‘Dünyayı kasıp kavuracak olan Çin virüsünü önceden tahmin eden Roman!” tanıtımıyla bir hayli dikkat çekti. 3 farklı ödül alan kitap, ailesinin ölümü sonucu kendisini tamamen işine veren Candace Chen‘in, New York’ta patlak veren salgın sonrası hayatını anlatıyor. Salgının arka planındaki sırları ve insanlığın hangi tepkileri vereceğini gösteren Ling Ma, 2020 yılında en dikkat çeken yazarlardan birisi oldu.
Cixin Liu – Ölümün Sonu
Üç Cisim Problemi Serisi ile en iyi bilimkurgu yazarları arasında gösterilen Cixin Liu‘nun bu şaheseri ilk olarak 2016 yılında İthaki Yayınları aracılığıyla beğenimize sunuldu. Aradan geçen 4 seneden sonra seri, Ölümün Sonu kitabıyla son buldu.
Kıyamet Savaşından yarım asır sonrasını anlatan Ölümün Sonu, bilimsel ve felsefi tartışmaların gölgesinde insanlığın varoluş savaşını etkili bir şekilde ele alıyor.
Gerisayım Kenti – Ben H. Winters
Kıyamete yetmiş yedi gün kalmıştır ve kahramanımız işsiz bir hayat sürmektedir. Fakat bu durum uzun sürmez ve eski dostunun kocasını bulma ricasıyla işine dönen Dedektif Hank Palace, bambaşka bir gizemin içine doğru koşmaya başlar.
Sayılı günlerin kaldığı bir kıyamet senaryosu çizen Ben H. Winters, Gerisayım Kenti ile insanlığın ilkel dürtülerine kadar inen müthiş bir hikaye anlatıyor.
Alfa Yayınları Lem Kitaplığı
Philip K. Dick Kitaplığı ile 2019’a damgasını vuran Alfa Yayınları, 2020’ye de bomba gibi girdi. Baskısı bulunmayan kitaplarıyla birçok okurun beklediği Stanislaw Lem‘in telifini de eline alan yayınevi, 2020’de yazarın tamı tamına 8 kitabını bizlerle buluşturdu.
Aden, Yıldızlardan Dönüş, Yıldız Güncesi, Dönüşüm Hastanesi, İnsanın Bir Dakikası, Kör Talih, Gelecekbilim Kongresi ve Dünyada Barış romanları, minimal kapak tasarımlarıyla 2020’nin en dikkat çeken bilimkurgu kitapları arasındaydı.
Valis Üçlemesi ve Diğerleri – PKD
Phikip K. Dick Kitaplığı son hızla devam ediyor. Alfa’nın geçtiğimiz sene yazarın tekil romanlarına ağırlık verdiğini hep beraber gördük. 2020’de ise yayınevi bir farklılık yaparak yazarın önemli sayılabilecek serisi olan Valis Üçlemesi’ni de dilimize kazandırmış oldu.
Valis, Kutsal İstila ve Timothy Archer’ın Ruhgöçü kitaplarından oluşan üçlemeyle PKD, bir diş operasyonu sırasında yaşadığı aydınlanmayı, kendine has tarzıyla derinlemesine anlatıyor. Ayrıca Valis Üçlemesi’nin dışında, baskısı bulunmayan ve ikinci elinin el yaktığı Yüksek Şatodaki Adam‘ın da yeni baskı yapması 2020’nin en güzel haberlerindendi.
Ayrıntı Yayınları Bilimkurgu Serisi
Daha çok tadımlık bilimkurgu eserleri çıkaran Ayrıntı Yayınları, 2020 senesinde de iki yeni kitapla seriyi devam ettirdi.
Bilimkurgu yazarı Mike McCormack‘ın yedi yılda tamamladığı Komadan Notlar, okurlarına farklı bir serüven sunarken, İnsan Cephesi de kısa ama etkili hikayesiyle okurlarına göz kırpıyor.
Eksik Parça Bilimkurgu Kitapları
2020 yılına hızlı bir giriş yapan Eksik Parça Yayınları, bastığı altı kitapla dikkat çeken yayınevlerinden biri oldu. Genellikle kıyıda köşede kalmış bilimkurgu eserlerini öne çıkaran yayınevi, kitaplığına yerli isimleri de dahil etmekten çekinmedi.
Rosewater İstila, Rosewater İsyan (Tade Thompson), Kaybolan Şimşek Gibi (Ada Palmer), Kayıp Rota (Özgen Biçgin), Mavi Tuzak: Kayıp Rota 2 (Özgen Biçgin), Yapay Tanrı (Margit Ruile) ve Zamanın Çocukları (Adrian Tchaikovsky) gibi eserleri dilimize ilk kez çeviren Eksik Parça, 2021’de de iddialı olacağının sinyallerini verdi.
İthaki Bilimkurgu Klasikleri
İthaki yine bildiğimiz gibi. Bilimkurgu Klasikleri serisiyle adından çokça söz ettiren yayınevi, 2020’de de hız kesmedi ve tam dokuz bilimkurgu kitabını seriye ekledi.
Özellikle birçok okurun yeni baskısını beklediği Dune Serisi’ni, Dune Sapkınları ve Dune Rahibeler Meclisi ile tamamlayan İthaki, Dünyaya Düşen Adam (Walter Travis), Uzlaştırıcının Pençesi (Gene Wolfe), Kallokain (Karin Boye), Kent (Clifford D. Simak), Tanrı’nın Gözündeki Zerre (Lerry Niven ve Jerry Pournelle), Ben, Efsane (Richard Matheson) ve Yokuştaki Salyangoz (Arkadi ve Boris Strugatski) eserleriyle de seriyi bir hayli zenginleştirdi diyebiliriz.
Kitaplar II: Yerli Eserler
2020 yılı, yerli kurgu açısından verimli bir yıl oldu diyebiliriz. Nitekim, birbirinde güzel roman ve öykü derlemeleri çeşitli yayınevinin etiketiyle okurun beğenisine sunuldu. Varlık Ergen‘in insanlığın bir özeleştirisi olan Model Evren‘i, Erim Şişman‘ın Pangea Kitaplığı’nda çıkan ilk Ottopunk türündeki romanı Ottomania‘sı ve Murat K. Beşiroğlu‘nun birbirinden güzel öykülerini içeren Schrodinger’in Papağanı adlı öykü derlemesi aşağıdaki listede yer alan eserlerden sadece birkaçı.
Ne yaparsak yapalım, yerli ya da çeviri olsun, gözümüzden kaçan eserlerin olduğunu da biliyoruz. Bu nedenle listede yer almayan ama sevdiğiniz ve “şöyle bir eser de var” diyebileceğiniz bilimkurgu kitaplarını söylemekten çekinmeyin lütfen. 2021 yılının, türün içinde boğulduğumuz bir yıl olması dileğiyle.
2020’de Öne Çıkan Yerli Bilimkurgu Eserleri;
- Eda Şahin – Her Şey Kontrol Altında
- Bir Androidden Öyküler – Nihan Sarı
- Phobos – Funda Özlem Şeran
- Devletsiz – Ali Okan Pandar
- Halaskar – Ş. Yüksel Yılmaz
- Kötü Karakterin Yükselişi – Fatih Yürür
- Bilimkurgu Öykü Seçkisi 2020
- Hayal Kutusu – Kolektif
- Bir Zaman Gezgininin Anıları / Schrodinger’in Papağanı / Rüya Sanatçısı – Murat K. Beşiroğlu
- Model Evren – Varlık Ergen
- Suçun Altın Devri – Gökcan Şahin
- Erim Şişman – Ottomania
- Zaman Oyunları – Kadim Gültekin
Hazırlayan: Ahmet Boyraz