Jules Verne Hakkında Bilinmeyen Gerçekler

Bilimkurgunun Babası olarak bilinen Jules Verne hayata gözlerini yumalı bir asırdan fazla süre geçmiştir ancak eserleri her zamanki popülerliğini korumaktadır. Denizler Altında 20000 Fersah, Dünyanın Merkezine Yolculuk, 80 Günde Devri Alem gibi romanlar günümüzde halen okuyuculara ve yazarlara ilham vermeye devam ediyor. Eserleri kadar Jules Verne’in kişiliği de pek çok açıdan büyüleyicidir. 66 eşsiz romanı ve diğer eserleriyle, kendisinden sonra gelecek yazarlar ve yediden yetmişe tüm nesiller için yol gösterici bir figür olmuştur. İşte bilimkurgunun büyük üstadı hakkında bilmediğiniz bazı gerçekler:

1. Jules Verne avukat olacaktı

Verne aslında avukat olmak amacıyla hukuk okudu ancak kısa bir süre sonra yazma tutkusunu keşfetti. Babası onun verdiği bu karardan pek memnun olmadı ve derhal Verne’in tüm finansmanını kesti. Bu yüzden, yazarlık kariyerini maddi olarak destekleyebilmek için Verne, borsacılık (broker) yapmaya başladı.

2. Jules Verne gerçek bir tiyatroseverdi

Verne tiyatroya bayılırdı ve yaklaşık 10 yıl kadar tiyatro yazarı olarak mücadele sergiledi, fakat tiyatro yazarlığı hiç umduğu gibi gitmedi. Bu yüzden tüm dikkatini kurguya verdi. Hikâyenin gerisini hepimiz biliyoruz. Verne’nin eserleri ironik biçimde defalarca hem sinemaya hem de tiyatroya uyarlanmıştır.

3. Jules Verne’in çevresi genişti

Verne, 3 Silahşörler’in yazarı Alexandre Dumas’yı ve Notre Dame’ın Kamburu’nun yazarı Victor Hugo’yu yakından tanırdı. Yazınında her iki yazardan destek ve tavsiye almıştır. Ünlü fotoğrafçı ve baloncu Alex Nadar’ı da tanırdı. Verne, ilk romanı olan Bir Balonda Beş Hafta‘da kullandığı teknik detayları ondan öğrenmiştir. Roman o kadar başarılı olmuştur ki, Verne borsacılığı bırakıp, tüm vaktini yazmaya adamıştır.

4. Bir fütürist olarak Jules Verne

Verne, hayal ettiği uzay teknolojileri ve iletişim araçları gibi pek çok unsurun gelecekte gerçek olacağını düşünürdü. Verne’in kendisi bu icatları görecek kadar yaşayamadı ama eserleri kesinlikle yaşadı. 1989 yılında Verne küçük torunu, kendisine ait yayımlanmamış bir metin buldu: 20. Yüzyılda Paris. Verne’den bekleneceği üzere roman, gökdelenler, küresel iletişim ağları, denizaltılar gibi 20. Yüzyılda gelinene kadar gerçekten icat edilmiş olan pek çok teknolojik unsuru içermekteydi. Roman, yayımcı tarafından “inanılması güç” bulunarak reddedilmiş ve Verne tarafından bir kasada saklanmıştır.

5. Gezgin-Yazar Jules Verne

Verne’nin eserleri dünyanın dört bir yanına kadar uzanacak geniş bir coğrafyada yer almıştır. Doğal olarak kendisi de fena bir gezgin sayılmazdı. Verne sadece Avrupa, İskandinavya, İngiliz Adaları ve Akdeniz boyunca seyahat etmekle kalmayıp, bir yat satın alıp neredeyse onda yaşamaya başlamıştır. Hatta Denizler Altında 2000 Fersah’ın büyük çoğunluğunu bu yatta yazdığı söylenmektedir. Verne’in bir kez Amerika’ya da seyahat ettiği bilinir. Amerika’da New York’u ve Niagara Şelalerini ziyaret eden Verne ve kardeşi, James Fenimore Cooper’ın roman karakterlerini taklit etmekten geri kalmamıştır.

6. Verne, kitapları en çok satan ve en çok uyarlanan yazarlardan biridir

19. yüzyılın en büyük yazarlarından biri olan Jules Verne, yaşadığı süre boyunca 60’tan fazla kitap yazmıştır. Bunlardan sadece 2 tanesini çocuk kitabı olarak kaleme almıştır. Bunların dışında birkaç adet tiyatro oyunu, kısa öyküler ve makaleler de kaleme almıştır. Verne ve eserleri hakkında yazılan tüm kitap ve makaleleri konu alan güncel bir kataloğun 4.000’den fazla çalışmayı içerdiği bilinmektedir.

7. Verne, sadece bilimkurgu yazarı değildir

Bilimkurgunun Babası olarak bilinen Jules Verne’in tüm kitapları bilimkurgu değildir. Yaşamı boyunca yazdığı 66 romandan 12’si bilimkurgu olarak sınıflandırılmıştır. Bilimle yakından ilgili olan Verne’in tüm eserlerinin merkezinde coğrafya bilimi yer almıştır. Pek çok kitabı coğrafya temelli olup, dünyanın uzak diyarlarına yapılan yolculukları içermektedir. Bu seriye Olağanüstü Seyahatlar (Extraordinary Voyages) adı verimiştir. Bir tur rehberi yada gezginden ziyade usta bir romancı olan Verne’in eserleri karmaşık siyasi olaylar, psikoloji ve sosyal eleştiri gibi unsurları da içermektedir.

8. Verne’in öngördüğü 8 icat gerçek olmuştur

Jules Verne, modern teknolojileri zamanından çok önce öngören vizyoner bir yazardır:

• Elektrikle çalışan denizaltı: Denizler Altında 20000 Fersah’ta Kaptan Nemo, devasa okyanusları Nautilus ismini taşıyan ve elektrikle çalışan bir denizaltında yapmıştır.
• Haber bülteni: 1889’da kaleme aldığı bir makalede 2889 yılında basılı olmayan ve sözlü yayın organı formatında gazetelere alternatif olacak bir haber kaynağından söz etmiştir.
• Güneş yelkeni: 1865’te yazdığı Dünya’dan Ay’a isimli kitabında dünyanın yörüngesinde yer alacak olan hafif aksamlı uzay araçlarından bahsetmiştir. Günümüzde NASA bu araçlara NanoSail adını vermiştir.
• Ay modülü: Yine aynı romanda, günümüzde ay modülü olarak bilinen ve koni biçimde olup, içinde insan taşıyabilen uzay aracını öngörmüştür.
• Gök Yazısı: 2889 yılında “atmosfere yazılan reklamlar” şeklinde tarif edilmiştir.
• Video konferansı: Yine 2889 yılında, Verne phonotelephote adında bir cihaz öngörmüştür. Bu cihaz, kurguda video konferansına yönelik yapılan ilk ve en yakın göndermedir. Hassas kablo bağlantıları sayesinde görüntü aktarımını sağlayan bir teknoloji olarak geçer makalesinde.
• Elektroşok cihazı: Denizler Altında 20000 Fersah’ta Verne, elektrik akımı veren bir silahtan bahsetmiştir. Tarif edilen silah günümüzde Taser olarak bilinen ve güvenlik güçlerince kullanılan silahı andırmaktadır.
• Okyanusa inen uzay aracı: Dünya’dan Ay’a isimli eserinde Verne, uzaydan sorunsuz bir şekilde okyanusa inebilen bir aracı öngörmüştür. Bu araç, günümüzde Merkür Kapsülü adıyla bilinmektedir.

9. 80 Günde Devri Alem’de balon yoktur

Jules Verne’in en tanınan romanlarından biri olan 80 Günde Devri Alem bir balonda geçmemektedir. Daha doğrusu bu yolculuk bir balonda yapılmamıştır! Phileas Fogg ve yoldaşı Passepartout dünyanın bir ucundan diğerine yaptıkları bu zorlu yolculuğu çoğunlukla tren ve buharlı gemilerde tamamlamıştır. Sadece Hindistan’dan geçerken fillerle yolculuk yapmışlardır. Buradaki yanlış anlaşılma, romanın 1965 tarihli film uyarlamasından kaynaklanmıştır. Bu versiyonda Phileas Fogg ve Passepartout, Paris’ten İspanya’ya olan seyahati bir hidrojen balonunda gerçekleştirmiştir. Balonla yapılan yolculuk, Verne’in 1863 yılında kaleme aldığı ve onun ilk romanı olan Balonla Beş Hafta isimli eserinde geçmektedir. Bu eserde bir kaşif ve seyyah olan Dr. Fergusson balonla Afrika’yı bir ucundan diğerine katetmiştir.

10. Jules Verne silahla vurulmuş fakat kurtulmayı başarmıştır

1886’da Verne, akli dengesi bozuk olan yeğeni Gaston tarafından vurulmuştur. Kurşun bacağına isabet etmiş ve Verne ömrünün geri kalanını topallayarak geçirmek zorunda kalmıştır. Olayın hemen akabinde Gaston akıl hastanesine gönderilmiştir.

Hazırlayan: Cenk Tan | Kaynaklar: io9, Unbound Worlds, National Geographic