Dune’un Dev Kum Solucanları

Frank Herbert’ın Dune romanını bilmeyenler, film fragmanında gözüken dev kum solucanına epey şaşırmış olabilir. Öyle görünüyor ki bu garip hayvan, hikayenin ana karakterlerinden veya en azından büyük olayları tetikleyen katalizörlerden biri. İşte Arrakis gezegeni ve bu büyük canavarlar hakkında bilmeniz gerekenler.

Her şeyden önce, kum solucanları sadece çöl gezegeni Arrakis‘e özgüdür ve yazarın yarattığı bu kurgusal galaksideki başka hiçbir gezegende bulunmaz. Herbert’ın 1965 yılında yazdığı ilk romandan itibaren karşımıza çıkan bu canlı, “Ana canavar” temasının bilimkurguya uyarlanmasıdır, zira bu konuda Beowolf Ejderhası ile benzerlikler gösterir. Bir çöl gezegenine özgü oluşunun sebebi ise yazarın çevreciliğe duyduğu yakın ilgidir.

Dune Ansiklopedisi’ni kaleme alan Willis E. McNelly ile yaptığı 1969 tarihli bir röportajda Herbert şöyle söyler:

“Çevreyle olan karşılıklı bağımlılık ilişkimiz oldukça karışık. Ancak şunu biliyoruz ki, geniş çapta çöller yaratabilmek için suya müdahale etmek gerekiyor. Bu rolü yerine getirebilen çeşitli hayvanlar düşündüm ve bir yaşam döngüsü çerçevesinde suyun bu canlılar için zehirli olduğu bir sistem tasarladım. Bunun benzeri şu an dünyamızda da mevcut. Bazı canlılar hayatlarının belirli dönemlerinde yaşadıkları bir ortamda daha sonra yaşayamayabiliyorlar. Anofel cinsi sivrisinekler bunun iyi bir örneği.”

Dune evrenindeki dev kum solucanlarına ilham veren bir diğer canlı da ufak solucanlardır. Bizdeki solucanlar gibi Dune’un kum solucanları da ayrı ayrı boğumlardan oluşur ve her boğum kendi başına hayatta kalabilir. Herbert’ın kurgusunda, kum solucanları boğumlara ayrılsa bile yaşamaya devam edebilir. Solucanları öldürmenin tek yolu, boğumlarına tek tek elektrik vermek veya nükleer bomba kullanmaktır.

Tabii Dune evrenindeki solucanları, dünyadaki adaşları gibi balık oltalarının ucuna takamazsınız. Romanda tasvir edilen en büyük solucan yaklaşık 2.5 kilometre uzunluğunda ve yüz metre çapında. Yakalayabilmek için Otostopçunun Galaksi Rehberi‘nde sözü edilen Ningi kadar büyük bir oltaya ihtiyacınız var. Ayrıca kum solucanları titreşimlere karşı çok duyarlı. Bırakın yakalamayı, çölde yürümek bile tehlikeli ve zor. Bundan dolayı insanlar, genelde hava aracı ornitophter’leri kullanmayı tercih ediyor.

Arrakis yerlileri olan Fremenler’in ornitophter’leri yok, ama solucanlarla birlikte yaşamaya alışmışlar. Yerleşim yerlerini solucanların gelemediği kayalıkların üstlerine kuruyorlar. İstedikleri zaman thumper ismini verdikleri titreşim yaratabilen bir cihazla solucanların dikkatini başka yöne çekebiliyorlar.

Ha bu arada, Fremenler solucanların üzerine binebiliyor. Sürmek için önce bir solucan çağırırlar. Solucan kumdan çıktığında ise kancalar ile derisine tutunarak halka boğumlarını açarlar. Bu durum solucanı rahatsız eder ve boğumlarına kum girmemesi için yere tekrar dalmaz. Bu durumdayken çeşitli aletler yardımıyla daha rahat sürülebilir hâle gelirler. Solucan çağırıp sürmek, Fremen gençleri için delikanlılığa atılan bir adımdır.

Ayrıca savaşta mükemmel bir hücum taktiğidir. Eğer yoldaşlarınız, neredeyse kırılmaz solucan dişinden yapılmış hançer-ül figan adlı hançerlerden taşıyorsa düşmanın pek şansı yoktur. Hâlâ iğrenmediyseniz, son olarak söyleyeceğimiz süprizbozanlı bir şey daha var: Yaşam evrelerinin bir bölümünde, lavralar çok değerli bir ürün olan bahar üretir. Bu bağımlılık yapıcı maddenin tadı tarçına benzer. Kullanıcılara uzun yaşam, önsezi gücü ve aşırı doz durumunda ise mavi gözler verir. Eğer yeterli genetik kapasiteye sahipseniz, bahar dolu bir tank içerisine kapatılarak mutasyon geçirmeniz sağlanabilir. Bunun sonucunda koca uzay gemilerine pilotluk edebilirsiniz. Basit bir solucan kakası için hiç de fena değil.

Eğer bu heybetli canavarlar ilginizi çektiyse, daha fazla bilgi için “Dune’un Dev Kum Solucanlarına Dair 7 Gerçek” başlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz.

Hazırlayan: Emre Karadeniz | Kaynak