Etiket Arşivleri: Isaac Newton

Uzay mı, Zaman mı: “Uzayzaman” Kavramından Ne Anlamalıyız?

uzayzaman

Birisine uzayın ne olduğunu sorduğumuzda bilmemiz gereken şey, esasında bir balığa denizin ne olduğunu sormakla eşdeğer bir eylem içinde olduğumuzdur. Çünkü uzay, tam olarak denizin bir balığın etrafını sardığı gibi etrafımızı sarar. Hatta balığın iç organlarını, bizim iç organlarımızı ve diğer bileşenlerimizi de. Uzay, içinde bir ”şey” barındırabilir de barındırmayabilir de. Bu konu üzerine ilk kez fikir yürütenlerden Aristoteles, uzayın …

Devamını gör »

Isaac Newton’ın Çığır Açıcı Buluşları

Isaac Asimov bir kitabında, “Tüm zamanların en büyük bilim insanı kimdir?” sorusuna tereddütsüz olarak “Isaac Newton” yanıtını vermişti. Geçenlerde yapılan “bütün zamanların en büyük bilim insanı kimdir?” soruşturmasında ise Einstein’dan sonra ikinci sırada yer alıyordu. Peki, 1642 yılında doğup 1726 yılında ölmüş olan bu büyük bilim dehasının hâlâ bu kadar ön sıralarda yer almasının nedeni neydi? Newton, her biri kendi …

Devamını gör »

Işık Hızına Yaklaşabilseydik Ne Olurdu?

Çocukken Supermen’in mermiden hızlı gittiğini öğrenmek bizi büyülemeye yeterdi. Bir tabancadan çıkan merminin peşinde, savrulan pelerini ve tek yumruğu belinde bir Supermen görüntüsü zihnimizde yer etmişti. Supermen’in hızı merminin hızının yarısı ise, o zaman merminin Supermen’den uzaklaşma hızı da yere göre olan hızının yarısı olacaktı. Mermiden iki kat hızlı gidiyorsa, mermiye yetişip sonra da onu geçebilirdi. Başka bir deyişle, Supermen’in uçuş …

Devamını gör »

İzlenmesi Gereken Bilim Belgeselleri #1

Bilim insanlarının ortaya koyduğu icatlar, dünyanın gelişimine her daim doğrudan etki etmiştir. Newton‘dan Einstein‘a bilimin öncülüğünü üstlenen bu isimlerin öngörüleri ve gösterdikleri gayretin neticesinde bugünün imkanlarına sahibiz. Halen imrenerek takip ettiğimiz birçok gelişmede de onların imzası bulunmakta, ardıllarının yürüdüğü yolu açmış olarak saygıyla anılmaktalar. İşbu yazı dizimizde, bilimsel gelişmelerin irdelendiği belgeselleri inceleyecek ve kısaca tanıtacağız. İlk bölümde bilim insanlarını anmak …

Devamını gör »

Kuantum Devrimi #2: Kuantum Devriminin Ayak Sesleri

Buraya kadar, kuantum bulguları öncesi fiziğin genel karakteristiğine ve bu fizik anlayışının getirdiği felsefî dünya görüşüne genel bir atıfta bulunduk. Özetlemek gerekirse: Herhangi bir sistemin çözümlenmesi, onun başlangıç şartlarının belirlenip daha sonra da bu başlangıç şartlarının sistemin matematiksel modelinde girdi olarak alınıp modelin matematiğini çözmekle mümkündü. Gerisi sadece bir hesap meselesiydi. (Peki, gerçekten öyle miydi? Bazı şeyleri temelden yanlış alıyor …

Devamını gör »

Kuantum Devrimi #1: Kuantum Öncesi

Yüzyılın başında atom altı seviyedeki yeni bulgular ve bu bulgulara uygun yaklaşımlar doğrultusunda şekillenen “kuantum fiziği”, dünyaya bakışımızı ve kâinat tasavvurumuzu kökten değiştirmesi yönüyle devrimsel nitelikte bir gelişmedir. Bu yazı dizisinde, Kuantum Devrimi’nin muhteşem serüvenine bir giriş yapacak; Planck, Einstein, Bohr, De Broglie, Heisenberg, Schrödinger gibi ‘devrimin çocukları’nı tanıyacak ve kuantum fiziğinin düşünce dünyamıza kazandırdığı bir takım ‘garip’ kavramları inceleyeceğiz. Kuantum’un …

Devamını gör »

Mükemmel Mercek Yapılacak

Uzaktaki nesneleri yakınlaştırmak, küçük cisimleri büyütmek, fotoğraf ve film çekmek için şekillendirilmiş cam parçaları olan mercekleri kullanıyoruz. Fotoğraf makinelerinden teleskoplara, gözlüklerden mikroskoplara, güdümlü füzelerden tıbbi görüntüleme cihazlarına kadar binlerce optik araçta kullanılan merceklerle ilgili rahatsız edici bir gerçek var: Mükemmel değiller! Meksikalı araştırmacı Rafael Gonzeles, Newton’un bile çözemediği merceklerdeki küresel kusurla ilgili algoritmayı çözerek fizikte hiçbir şeyin imkansız olmadığını bir …

Devamını gör »

Bilim ve Felsefe #2

bilim ve felsefe

Galieo Galilei (1564-1642) Dünyanın İki Esas Sistemi Üzerine Diyaloglar (1632) ile Hareket Kanunları ve Mekanik (1638) adlı eserleriyle bilimin yönünü değiştirmiştir. Bu çalışmalarının sonucunda klasik mekaniğin temellerini atmış ve güneş merkezli astronomi sisteminin fiziğini geliştirmiştir. Ayrıca teleskop, mikroskop ve termoskop aletlerini de icat etmiştir. Galileo, Kopernik’in sistemini ilerletmiş ve Kepler’in çalışmalarına da ilham vermiştir, fakat ne yazık ki çalışmaları 1890’lı …

Devamını gör »

Bertrand Russell Okumaları

bertrand russell

Aşağıdaki satırlar, Bertrand Russell‘in büyük eseri Batı Felsefesi Tarihi‘ni okurken aldığım notlardan bir seçmedir. Eski çağdan günümüze iki tür ahlak anlayışı vardır. Grek (Eski Yunan) ahlak anlayışının özeti şudur: “Erdem, bilgiden gelir.” Yani ne denli bilgili iseniz o denli günahtan uzak, erdemli olursunuz. Bunun en iyi temsilcisi Sokrates’tir. Sokrates, bütün felsefesini erdem üzerine kurmuş, erdeme ulaşmak için kendince doğru yol …

Devamını gör »

10 Denklemli Dünya

Bilim insanları; doğruluğu gözlem veya deney sonuçlarıyla yoklanabilir kuram ve hipotezlerle, evreni anlamaya çalışır. Bu uğraşları sonucunda birbirlerine bıraktıkları miras, günümüzü de aşarak geleceğe doğru bir çığ gibi büyümekte ve hala, tek bir birleşik kuramın peşinden gitme serüveni büyük bir istekle devam etmektedir. Bu merak, evereni anlama merakı, bilimin belki de panzehri olmayan zehridir. İşte bu zehir çalışma, uygun çevre …

Devamını gör »