Etiket Arşivleri: Distopya

Yerli Bilimkurgunun Sorunlarına Dair

Distopyalar bir hezeyandır, tıpkı ütopyalar gibi. İnsanları olabilecek felaketlere karşı uyarmaktan ziyade, bir şok etkisi taşırlar. 1984 de, Cesur Yeni Dünya da hakikatin hep bir parçasıydı, fakat tamamı değildi. Örneğin Cesur Yeni Dünya’daki doğum teknolojileri ve uyuşturucular ya da 1984’deki gerçeklik manipülasyonu ve kitlesel histeri. Bunlar az çok gerçekti hep. Yine de dünyanın çivisi tamamen çıkmış değil. Asla da çıkmayacak. …

Devamını gör »

Nobel Ödüllü Bir Bilimkurgu: Şikeste

şikeste

2007’de Nobel Edebiyat Ödülü’nün Doris Lessing’e verildiği ilan edilirken komite sözcüsünün açıklaması şu şekildeydi: “Kuşkuculuğu, ateşi ve hayal gücüyle, bölünmüş bir uygarlığı derin bir incelemenin hükmü altına alan, kadın deneyiminin destancısı.” Lessing’in edebi atmosferine dair yapılan bu değerlendirmenin satır aralarında, onun yazarlık yolculuğunun ana hatlarına ulaşmak mümkün. Kuşkuculuk, hayal gücü, uygarlık, kadın deneyimi gibi ifadeler, bu kısa açıklamada bile yazarın …

Devamını gör »

Dev Reklam Şirketlerinin Kontrolündeki Dünya: Uzay Tacirleri

“Sanırım burada öğrendiğim şey, reklamların bilinçaltına biz meslektekilerin bile düşündüğünden daha kuvvetle etki yaptığıydı. Reklamcılıktan sürekli ‘şu boktan şey’ diye bahsedildiğini duyduğumda şok olmuştum. İlk başta şaşırmış ama reklamların insanların beynine işleyip yine de işe yaradığını görünce zevklenmiştim.” -Mitchell Courtenay. 1919’da doğan Frederik Pohl, bilimkurgu dünyasının unutulmaz isimlerinden biridir. Roman ve öykülerinin yanı sıra dergici geçmişi de bulunan Pohl, belirli …

Devamını gör »

Bilimkurgu İklim Değişikliğini Anlamamıza Nasıl Yardımcı Oluyor?

iklim değişikliği bilimkurgu

Yıl 2140…  İki çocuk Manhattan’ın göbeğinde, Broadway ile Altıncı Cadde’nin kesiştiği yerde sörf yapıyor. Bu kavşağa aşinaysanız, ABD’nin şimdiki kıyı şeridinden uzakta olduğunu bilirsiniz. Ancak Kim Stanley Robinson’ın New York 2140 romanında iklim değişikliğinin önüne geçilememiş ve deniz seviyesi 15 metre yükselmiştir. Kent artık bize hem tanıdık hem de yabancıdır. Kanallarında gondollarla dolaşılan bir çeşit süper Venedik’e dönüşmüştür. Karakterlerimiz, Manhattan’ın orta …

Devamını gör »

Distopyanın Tarihi: Edebiyatta Distopya

distopyanin tarihi

Bilim tehlikeli midir? Tehlikeliyse bunun sebebi nedir? İnsanın bu hususta etkisi, rolü ne ölçüdedir? Çağımızın en önemli sorunları kanımca bunlardır. Bilimin gelişimi, daima ayrışmayla ortaya çıkmıştır. Önce doğayı tanıma süreciyle başlamış ve filozoflar öncülüğünde adım adım işlenmiştir. Ardından modern zamanlar geldiğinde ise felsefe ile ayrılarak, kendi özgün yöntemlerini kazanmıştır. Bu yöntemlerin ayrılma noktası ise doğadan özerk, hatta münezzeh bir durum …

Devamını gör »

Korkutucu Bir Gelecek Tasviri: Cesur Yeni Dünya

Cesur Yeni Dünya, romanda “FS 632” olarak tanımlanan 2540 yılında geçer. Henry Ford’un üretim bandı tanrı gibi kutsandığı için FS, “Ford’dan Sonra” anlamına gelmektedir. Bu dönem, Ford’un Model T’sini tanıtmasıyla başlamıştır. Roman, Dünya Devleti olarak adlandırılan ve bilim ile liyakat etrafında dönen fütüristik bir toplumu inceler. Bu toplumda, genç yaştaki çocuklar duygu ve bireysellikten uzak tutulmakta ve ilişkiler hiçbir surette …

Devamını gör »

Maskenin Ardındaki Fikir: V for Vendetta

V for Vendetta

“Bizim hikâyemiz de her hikâyede olduğu gibi gelecek vaat eden bir politikacıyla başlar. Oldukça dindar bir adamdır ve tutucu bir partinin üyesidir. Son derece basit görüşlüdür ve politik yöntemlere saygısı yoktur. Ne kadar güç kazanırsa fanatizmi de o kadar artar; daha saldırgan ve daha acımasız biri olur…” Tanıdık geldi mi? 2005 yapımı filmde faşist parti liderinden böyle söz ediliyor. İktidardakilerle …

Devamını gör »

Çağrı Aktaş’tan Bir Distopya: Toprak Palas

toprak palas

Çağrı Aktaş’ın distopya türündeki romanı Toprak Palas’a önsözüne değinerek başlamak lazım. Yazarın dikkat çektiği konulardan ilki, ülkemizde ve dünyada bilimkurgu eserlerine olan mesafeli yaklaşımlar. Soğuk savaşın doruğa ulaştığı günlerde dönemin ABD başkanı şöyle demiştir: “Sonu nasıl biterse bitsin Ay’a insanlı uçuş gerçekleştirmeliyiz.” Ardından iç savaşın eşiğinde olan bir ülkenin Sovyetler karşısında yenilmez görünmek istemesi dünyadaki tüm dengeleri altüst etmiştir. Eh …

Devamını gör »

Seçimlerimiz Üzerine Kurulu Bir Black Mirror Filmi: Bandersnatch

black-mirror-bandersnatch-netflix

“İnsanlar tek bir gerçeklik var sanır ama bir sürü var… Zaman inşa edilmiş bir şeydir.” -Colin Ritman. İlk iki sezonunda İngiliz yapımı bir kimliğe sahip olan Black Mirror, sonrasında Netflix’e geçmiş ve üç sezon daha yayımlanmıştı. “Bandersnatch”, tıpkı White Christmas isimli bölüm gibi “Yılbaşı Özel” konseptiyle 2018’de görücüye çıktı. Yapım, oldukça katmanlı ve dolu bir hikâye örgüsü sunuyor. 70’li ve …

Devamını gör »

Huxley ve Orwell’in Hayal Ettiği Geleceği İlk Yazan Bir Kadındı

Rose Macaulay

1919 yılında Rose Macaulay adlı İngiliz yazar, “What Not, A Prophetic Comedy” başlıklı bir distopik roman yayımladı. Bu bilimkurgu romanında insanların zekâsına göre derecelendirildiği, devletin tüm vatandaşlara zihin eğitimini zorunlu kıldığı ve üremenin tamamen devlet kontrolünde olduğu bir gelecek resmediliyordu. Rose Macaulay veya What Not’ı büyük ihtimal daha önce hiç duymamışsınızdır. Ancak bir bilimkurgu klasiği olan Cesur Yeni Dünya‘nın yazarı Aldous …

Devamını gör »