Etiket Arşivleri: Bilinç

Asimov’un Robbie Öyküsü, Bize Yapay Zekâ ve Zihin Hakkında Neler Anlatıyor?

İnsanlar denizleri ve Güneş’i neyin hareket ettirdiğini bilmedikleri geçmiş zamanlarda, bu nesnelere zihinsel durumlar atfettiler. Benzeri bir durum yapay zekâ için de söz konusu olabilir… Isaac Asimov‘un klasik bilimkurgu hikâyesi “Robbie“de, Weston ailesi, erken doğduğu için bakıma ihtiyaç duyan küçük kızları Gloria’ya hem hemşirelik hem de arkadaşlık yapan Robbie isimli bir robota sahiptir. Gloria ve robot Robbie, sevgi dolu ve …

Devamını gör »

Bilimsel Mistisizm: Ruhban

ruhban kapak

Eksik Parça Yayınları aracılığı ile okura ulaşan Ruhban, Ozan Ertürk’ün bilimkurgu türünde yayımladığı ilk kitabı olma özelliğini taşıyor. Ruhban’ın bu tür içerisinde yer edinirken “Yeni Çağ Mitolojisi” alt başlığını kullanması, içerik hakkında ciddi ipuçları barındırıyor. Kitap, varoluşu iki ayrı gezegende işleyerek ilerlerken, üzerinde yaşadığımız gezegenin doğumundan bugüne değin geçirdiği sancılı süreçleri çeşitli yaşantılar üzerinden sunuyor. Diğer yandan Ruhban denilen bir …

Devamını gör »

Gelecekte Dönüşebileceğimiz 10 Varlık Tipi

uzay

Gelecekte neye dönüşeceğiz? Düşünmeye ve düşlemeye başladığımız günden beri aklımızı meşgul eden en eski sorulardan biridir bu. Cevabı merak ediyor, elimizdeki bulgulardan da hareketle kendimizce yanıtlar arıyoruz. Elbette insanın gelecekte neye benzeyeceğini, ne tür bir evrim sürecinden geçeceğini kestirmek zor. Çünkü çok fazla değişken ve belirsizlik söz konusu. Neyse ki tüm bu karmaşıklık bile hayal kurmamıza engel değil. Öyleyse lafı …

Devamını gör »

Panpsişizm: Ya Bilinç Her Şeyde Mevcutsa

Bilinç nedir, yalnızca insan beynine mahsus bir şey midir, böyle bir şey sahiden var mıdır? Hiç şüphesiz felsefe ve bilimi en çok meşgul eden sorulardan biri bilinçtir. Bazı filozoflar, örneğin Philip Goff, David Chalmers, bu problem hakkında radikal bir yaklaşıma sahip. Bu yaklaşıma göre bilinç her şeyde mevcut. Bu teori panpsişizm diye biliniyor. Türkçe meali ile “tüm ruhçuluk”. Bu teoriye …

Devamını gör »

Pozitivist Perspektiften İnsanın Makineleşmesi Üzerine Bir Savunma

Sıkça sorabileceğiniz sorular en sonda olacaktır, direkt oraya inmeniz de mümkündür. Öncelikle savunmama başlamadan önce birkaç kilit bilgiyi sekiz maddede listelemek istiyorum ki yazımda kullandığım üslup ve gittiğim yol iyi anlaşılsın. 1) Herkesin malum olduğu üzere insanlardan önce dinozorlar vardı, yüz milyonlarca yıl hüküm sürdüler. Onlardan önce de böceklerin ve kabukluların hükümranlığını gördü Dünya’mız. Eğer daha da geriye bakacak olsaydık …

Devamını gör »

Robot da Olsa İnsan İnsandır

İlla ki karbon temelli mi olayım? Nedir dört bağ yapan o elementin kerameti? Bak benim de sayısız transistörden oluşan bir işlemcim var. Her kapısından bir kez seni geçirmişim ki seni her hücresiyle sevdiğini iddia eden o adamın iddialarından daha gerçek ve ispatlanabilir. Neymiş efendim? O tatlı sözler söylerken kalbinden geliyormuş kelimeler. Benimkiler sahici değilmiş. Beni şairler mi programladı? Bana da …

Devamını gör »

Stanislaw Lem’in Solaris Filmlerine Dair Görüşleri

Leh yazar, filozof ve fizikçi Stanisław Herman Lem (12 Eylül 1921 – 27 Mart 2006) dünyada en çok takip edilen ve bilinen bilimkurgu yazarlarından biridir. 1961 yılında çıkan Solaris kitabı büyük ses getirdi. Bu kitap dünya çapındaki şöhretine zemin sağlayan bir kilometre taşıydı. Solaris hafızanın tabiatı, duyusal deneyimler ve insanlar ile insan harici varlıklar arasındaki iletişimin yetersizliklerini ele alıyordu. Bu …

Devamını gör »

Beyinden Galaksiye: Neuralink Projesi

Çağımızın en ileri görüşlü ve cesur girişimcilerinden Elon Musk, geçtiğimiz haftalarda yeni çılgın projesinden bahsetti: Beyne elektrotlar yerleştirip insan zihnini bilgisayara bağlamak. Peki bu nasıl mümkün olacak? Beyin-bilgisayar arayüzleri,  beyin kabuğundaki nöronların elektriksel aktivitelerini algılayıp, dijital ortamda bu aktiviteyi tekrar oluşturur. EEG cihazları aracılığıyla, bilgisayar ekranındaki bir oku takip etmek 1977 kadar eski bir tarihte mümkün olmuştur. Doğrudan nöronlara bağlanan …

Devamını gör »

Dejavu Nedir? Bir Olayı Daha Önceden Yaşadığımız Hissi Neden Kaynaklanır?

“Dejavu” (ya da “Deja Vu”), Fransızcada “zaten görülmüş” demektir. Dolayısıyla ne olduğu, isminde gizlidir: O anda gördüğünüz ya da deneyimlediğiniz bir olayı daha önceden gördüğünüzü ya da deneyimlediğinizi sanma ya da hissetme halidir. Siz de mutlaka deneyimlemişsinizdir: “Off, dur, bu ânı sanki daha önceden yaşamıştım, hatırlıyorum.” deyip kafanızın karıştığı olmuştur. Bu olayın nedenleri, halk arasında birçok farklı şekilde izah edilmektedir. …

Devamını gör »

Solaris Neden Yeniden Çekilmeli?

solaris

Stanislaw Lem’in unutulmaz eseri bugüne kadar üç kez sinemaya uyarlandı. Rus yönetmen Andrei Tarkovki tarafından 1971 yılında yapılan uyarlama, genellikle Steven Soderberg tarafından yapılan 2002 yapımı uyarlamaya yeğ tutulur. Tarkovski filminin başarılı olduğunu kabul etmekle birlikte, bana göre her iki film de sinemanın ifade olanaklarını tam olarak kullanmamış ve son tahlilde romanın hakkını verememişlerdir. Bunun nedeni olarak kısmen romanın felsefi …

Devamını gör »