Genel

Elementler, bileşikler, alaşımlar, izotoplar, atom altı parçacıklar… Gezegenlerden yıldızlara, gıdalardan kendi vücutlarımıza kadar her şey onlarla dolu. Karbon bazlı canlılar olarak varlığımızı tanımlarken bile onları temel alıyoruz. Bu yaşamsal önemleri, bilimi hayal gücüyle yoğurmaktan hoşlanan bilimkurguda da karşılığını bulmakta gecikmiyor doğal olarak. Zira bilimkurgu, hayal mahsulü elementlerin cenneti gibi. Öyle çeşit çeşit, sıra dışı ve mucizeviler ki çoğu zaman kurgusal …

Çoğunluk bir ortalamadır ve genelde hep azınlığı takip ederler. Tarih boğumlama bir zincir halinde hep böyle işleyip gitmiş. Bunu insanların ikinci kılıfı olan kıyafetlerinde de görmek mümkün. Kıyafetler de bir sanat eseridir aslında. İnsan toplulukları birbiriyle iletişime geçmeye başladığı tarihlerde moda alışverişi doğunun etkilerini batıya, batının etkilerini de doğuya nasıl taşımıştı… Bir zamanlar Lehistanlılar, Osmanlı’ya o derece hayrandı ki örneğin …

Yıl 2140…  İki çocuk Manhattan’ın göbeğinde, Broadway ile Altıncı Cadde’nin kesiştiği yerde sörf yapıyor. Bu kavşağa aşinaysanız, ABD’nin şimdiki kıyı şeridinden uzakta olduğunu bilirsiniz. Ancak Kim Stanley Robinson’ın New York 2140 romanında iklim değişikliğinin önüne geçilememiş ve deniz seviyesi 15 metre yükselmiştir. Kent artık bize hem tanıdık hem de yabancıdır. Kanallarında gondollarla dolaşılan bir çeşit süper Venedik’e dönüşmüştür. Karakterlerimiz, Manhattan’ın orta …

2010’lu yılların sonuna geldiğimiz şu günlerde, 10 yıl daha ilerisine gidip 2030 yılına dair tahminlerde bulunmak istedik. Bakalım 2030’a geldiğimizde, ne kadar yanıldığımızı bize kimler hatırlatacak. İklim 2030 yılına kadar Dünya’nın ortalama sıcaklığı 1° artarak 15.6°’ye ulaşabilir. Küresel iklim değişikliğinin tetiklediği tropik tayfun ve kasırgalar gibi hava olayları daha da şiddetlenebilir. Düzensiz yağış rejimleri kuraklık ve sıcak hava akımlarına yol …

Uzun süre boyunca yüz tanıma, bilimkurgu filmlerindeki bir öğeden ibaretti ve fütüristik bir konseptten fazlası değildi. Ama gelecek çoktan geldi bile; üstelik insanlar tam olarak tehlikelerini anlayamamışken. Zira işin ucunda, vatandaşların mahremiyetini ihlal etme tehlikesi de var. Yüz tanıma programı, uzak geleceğin bir teknolojisi olmaktan çıkıp günümüzün gerçeğine dönüştü. New South Wales Üniversitesi’nden araştırma görevlisi Dr. David White, bunun CCTV …

Bir gün insanlık ortadan kaybolursa dünya nasıl bir hal alır? Fabrikalar, şehirler, arabalar… tüm bunlara ne olur? Satın almak için belki yıllar harcanan onlarca eşya, zavallı insan hayatının en alelade unsurlarından tutun en büyük eserlere kadar hatıralara ve insanlığa dair tüm bu izlere ne olur? Büyük yangınlar, depremler, tabiatın ve zamanın aşınması ile toz duman olurlar elbet. Peki ya sonrası? …

Hastasın. Belki hayatın sonsuz ve çoğu mutlu olasılık yollarından oluştuğunu düşünecek kadar genç, belki kollarını kaplayan derinin elastikiyetini kaybetmeye başladığı dönemdesin. Belki de katarakt ameliyatını oldun ve HappyDays şirketinin on beş günlük Balkanlar ve Doğu Avrupa turuna biletini aldın. Ama doktor hasta olduğunu söyledi. Kanser veya ilerleyen ve sonu ölümle biten bir başka hastalık. Belki bildiğin kadarıyla hasta değilsin. Ama …

Cem Say, 50 Soruda Yapay Zekâ kitabında, “İlk bilgisayar programcısının bilgisayarı yoktu, çünkü 19. yüzyılda doğmuştu,” demiş. Turing’den bir asır önce bir başka İngiliz dahi olan Charles Babbage, Analitik Motor adlı mekanik bir bilgisayar tasarlamış, ama günün teknolojisi bu tasarımı hayata geçirmeye yetmemişti. Şair Lord Byron’un kızı ve Babbage’ın dostu olan matematikçi Ada Lovelace, bu inşa edilmemiş makinenin işleyiş düzenini kavramış ve …

Şu yazıda kuantum bilgisayarlarının nasıl çalıştığını ve gelişen kuantum teknolojisini incelemiştik. Şimdi matematiğin büyülü dünyasına dalacağız ve bu gelişmelerin bambaşka bir disiplin üzerindeki etkilerini keşfedeceğiz. Önce Biraz Kriptoloji Tarihi Çoğunuzun bildiği üzere kriptoloji, yani şifreleme biliminin tarihi çok eskilere dayanır. Kriptoloji A hükümdarının sınır karakollarına B hükümdarının çok kötü biri olduğunu iletmek istemesiyle doğmuştur. Tabii B hükümdarının bu mesajı ele …