Trilyon Dolarlık Hayal Sektörü

Türkiye’de edebiyat için yakın gelecek iyi gözükmüyor ama dünyada farklı gelişmeler oluyor. Ülke olarak hayal işlerinin gücünü, sanatın değerini, teknoloji çağını henüz anlamış değiliz. Birkaç yıl önce kurulan bir teknoloji şirketinin neden Türkiye’nin en değerli şirketinden daha pahalıya satıldığını da analiz etmiyorlar. Yayımcılık sektöründe yaşananları sizler de takip ediyorsunuzdur: Ülkenin tekel kitap satış şirketi el değiştirdi, boykotlar sonucu genel kitap satışlarında yüzde 50’den fazla azalma oldu. Dövizin değeri arttığı için kitapların basıldığı ithal kağıt ve yurt dışından alınan telif maliyetleri de arttı.

Ülkemizde bunlar olurken, dünyada ise farklı gelişmeler yaşanıyor. Dünya’nın en zengin insanlarından biri Amazon‘un sahibi Jeff Bezos. Amazon, medya sektöründe güçleniyor. Dizi işine girdi, kanallar alıyor. Yüzüklerin Efendisi dizisine 1 milyar dolardan fazla bütçe ayırdı. Sırada başka kitap serilerinin de dizileri var. Duyurulanlardan biri Robert Jordan’ın “The Wheel of Time” serisi. Bu yatırımlar risk değil, hatta kazan kazan. Dizilerin getirdiği para kadar, diziler sayesinde o kitapların satışlarından zaten yatırılan para çıkacaktır. Yani edebiyat çok başka bir hale bürünecek yakın gelecekte. Daha kitaplar yazılırken, filmi, oyunu, dizisi hesaplanacak.

Mesela Ernest Cline’ın “Ready Player One“ romanını hatırlayalım. Büyük yatırım yapıldı, Steven Spielberg yönetmenliğe getirildi. Ama yatırımlar sadece filmle kısıtlı değil. Aşağıdaki listede film için alınmış lisansları ve markaları görebilirsiniz. Maliyet ile ilgili herhangi bir bilgi yok ama hatır gönül işi ile değil de ödeme ile elde edildiyse bayağı yüklü olduğu aşikar.

Ready Player One Filmi İçin Alınan Lisanslar:

• Atari Properties, Atari Interactive, Inc.
• Bandai Namco Entertainment Inc. ve Bandai Namco Entertainment America Inc.
• Bethesda Softworks LLC
• Blizzard Entertainment
• Capcom U.S.A., Inc. / Capcom Co. Ltd.
• CBS Televizyon Stüdyoları
• Disney Enterprises, Inc.
• Electronic Arts
• Gearbox Software
• Hasbro, Inc.
• Jim Henson Company, Inc.
• Kodansha Ltd.
• Konami Digital Entertainment, Inc.
• Mattel, Inc.
• MGM Media
• Microsoft Corporation
• Toshiro Mifune ve Mifune Productions
• Mojang AB
• Nickelodeon & Viacom Media
• Paramount Pictures “War of the Worlds”
• Rare, Inc.
• Sanrio Company
• Sonic Hedgehog SEGA Holdings Co., Ltd. Inc.
• Sesame Workshop
• Sony Pictures Entertainment
• Columbia Pictures
• Square Enix Holdings Co Ltd.
• Sunrise, Inc.
• Synthesis Entertainment, Tatsunoko Production, Legend Pictures izni ile Lost in Space’den Robot B9
• Mechagodzilla, Toho Company Limited
• Topps Company, Inc.
• Serenity, Dropship ve diğer Fox içeriği için Twentieth Century Fox Film Corporation, Universal Studios Licensing
• LLC ve Valve Corporation
• WEP LLC
• Dungeons & Dragons (Wizard of the Coast)

Amazon giderek büyüyor ama rakipleri de boş durmuyor. Dünyada yayımcılık sektöründe büyük bir hareketlilik var. Kitap şirketleri, gazeteler, televizyon kanalları el değiştirip duruyor. Mesela Random House’u satın alan Alman Bertelesmann, Amerika’da okunan birçok kitabı basan şirkettir. Random House ile Penguin birleşti, yeni adı Penguin Random House oldu. Ayrıca yine büyük markalardan Bantam Books ve Dell Publishing’i de aldılar.
Belki de adını ilk kez duyacağınız sahibi Reinhard Mohn, 2006’da 70 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin insanı olacaktı ama hisselerini kurduğu vakfa devretmişti. Reinhard Mohn İkinci Dünya Savaşı sonunda ABD’ye savaş esiri olarak götürülmüş ve üç yıl Kansas’ta kalmış.

Amazon’un Türkiye’de internetten kitap satış işine girdi, yakında faaliyetleri başlayacak. İleride uluslararası sermayelerin yayımcılık ve kitap zinciri işine girebileceğini de öngörmeliyiz. Yani hayal sektörü; edebiyatı, dizisi, filmi, oyunları, oyuncakları, satılan yan ürünlerle trilyon dolarlık, hatta birkaç trilyon dolarlık bir endüstri olmaya doğru gidiyor.

Hazırlayan: Orkun Uçar