Gündüz İnsan Gece Troll

Trojan, hacker gibi son yıllarda internetle birlikte dilimize giren sözcüklerden biri bugün sözünü etmek istediğim. Salt dilimize girmekle kalmadı toplumsal hayatımıza da girdi. Psikolojimizi, ilişkilerimizi, arkadaşlıklarımızı hatta aile ilişkilerimizi bozdu.

İskandinav mitolojisinde mağaralarda, köprü altlarında, karanlık yerlerde yaşayan, yol kesen, haraç alan cüce ya da dev biçiminde tasvir edilen çirkin yaratıkları adlandırmakta kullanılıyor aslında. Sözcüğe, bir harf eksikle balıkçılıkta kullanılan bir avlama yöntemini ifade eden anlamı da katılabiliyor ki eylemi ifade etmede isabetli.

Troll ve trollerden söz ettiğimi anlamışsınızdır.

‘ATEŞLİ’ BİR HASTALIK TABLOSU

Mitolojik troller gibi sanal troller de bilgisayarları veya “akıllı” telefonlarının başında ama internet dünyasının karanlık dehlizlerinde, genellikle sahte hesaplarının (fake) arkasına saklanarak avlanıyorlar.

Çağdaş topluma ve literatüre, internetle birlikte ve internet dünyasına özgü “sanal gerçek” nitelikler edinerek girmeye başladılar. Sözcüğün yeni anlamında ilk ne zaman ortaya çıktığı tam olarak bilinmese de yaygın kanı, Wikipedia sayfalarına bilgi girmeye çalışan kişileri kasten engelleyen, bilgileri çarpıtan kimseler için kullanılmaya başlandığı yolunda. Sosyal medyada kısa zamanda bir virüs hızıyla yayılan bu hastalığın ortadan kaldırılmasına ve bu hastalıktan “muzdarip” kişilerin iyileştirilmesine yönelik herhangi bir tıbbi ya da psikolojik tedavi yönteminin henüz bulunamamış olması, durumun “ateşli” bir hastalık tablosu ortaya koyduğunun belki de kavranamamış olmasından. Ama gerçek bu!

Hastalığın ülkemizde daha çok da seçim dönemlerinde yoğunlaşarak binlerce kişiye bulaşması oldukça dikkat çeken bir durum. Cahil cühela takımını geçtik, her açıdan normal görünen bir sürü okumuş insanın seçim dönemlerinde hızla trolleşmelerini, salt sahip oldukları ideolojik siyasi görüşlerine olan bağlılıklarının gereğinden fazla abartılması olarak değerlendiremeyiz. Temelde sosyal psikolojinin alanına giren çok önemli sorunlar olmalı ki, kişi gerçek hayattaki yakın arkadaşına karşı da trolleşebilsin!

PSİKOLOJİK SAVAŞ ELEMANI

Troller “avcı”dırlar; Twitter, Facebook, Instagram ile okuyucu yorumlarına izin veren internet medyası yayın organlarında avlanırlar. Kışkırtıcıdırlar; kişileri birbirine düşürmek, dışlamak, yalan haber üretmek, dedikodu yaymak, tezvirat bunların işidir. Alaycı, iğneleyici bir dil kullanırlar başlangıçta, sonra giderek hakaret ve düpedüz ana avrat sövmeye vardırabilirler. Saf görünerek gerçekleri çarpıtma konusunda ustalaşmış, trollüğü meslek edinmiş olanları da var ki bunlara psikolojik savaş elemanı dememek için hiçbir neden yok!

İnternet medyasında okuyucu yorumlarına yer veren bazı yayın organlarının yorumcuları arasında pek çok troll’ün bulunduğu herkesin bildiği bir gerçek. Fake hesap/kimlik kullanıyorlar ve ortalığı bulandırmak için ellerinden geleni yapıyorlar. Belli ki böyle tatmin de oluyorlar ayrıca.

Gündüz insan bunlar, gece troll!

Sosyal medyadaki gözlemlerim birçok kişinin, içlerinde kimi arkadaşlarım da dahil, kastettiğim “face arkadaşlığı” değil, hiç farkında olmadan trolleştikleri, trolleşmenin kitleselleştiği yolunda. Asıl önemli, tehlikeli, üzerine gidilmesi gereken olgu bu: Trollüğün kitleselleşmesi. İdeolojik-siyasi tezviratın, kışkırtıcılık ve provokatörlüğün toplumsal bir kişilik kazanması, kendi başına bir karakter oluşturması.

Yazan: Mecit Ünal