Yunan Mitolojisinin Bilimkurguyla Buluşması: Bu Ölümsüz

“Ölmekte olan bir dünyadaki tek ölümsüz, dünyasını nasıl yeniden hayata döndürebilir?”

Polonya asıllı Amerikalı bilimkurgu yazarı Roger Zelazny, 1937’de doğdu. İlk bilimkurgu öyküleri 1962’de dönemin popüler dergisi “The Magazine of Fantasy and Science Fiction”da yayımlandı. Zelazny’nin ilk romanı (This Immortal) ise 1966’da bilimkurguseverlerle buluştu. 1969 yılına dek öykü ve romanlar kaleme alan yazar bu tarihten itibarense tam zamanlı olarak yazarlığa adım attı. 1970’ten sonra fantezi alanına da yönelen Zelazny’nin bu alandaki en önemli yapıtı ise 10 kitaptan oluşan Amber Yıllıkları serisidir.

Bilimkurgu ile fanteziyi bir araya getirdiği öykü ve romanlarıyla her iki türün okurları arasında da beğeni kazanan Zelazny, 60’lı ve 70’li yıllarda Amerikan bilimkurgu camiasında kendine önemli bir yer edinmeyi başardı. Eserlerinde ağırlıklı olarak mitolojiden beslenen Zelazny’nin en ünlü iki bilimkurgu romanı ise This Immortal (Bu Ölümsüz, Metis) ve Lord of Light’tır (Işık Tanrısı, İthaki). Çeşitli ülkelerin mitolojilerine ek olarak ölümsüzlük ve Tanrı motifindeki insan gibi temaları da sıklıkla kullanan yazar benzer konularla farklı kurgular yaratarak bilimkurgu dünyasında derin izler bıraktı.

Daha ilk romanı ile türün en saygın ödülü olarak kabul edilen Hugo’yu kazanan yazar toplamda ise bu ödüle 6 kez sahip olmayı başardı. Hugo’nun yan sıra, Nebula ve Locus Ödüllü kitapları da bulunan Roger Zelazny’nin Türkiye’de ise sadece iki romanı yayımlandı: Işık Tanrısı ve Bu Ölümsüz. Günümüzde eserleri ilgiyle okunan dünyaca ünlü Neil Gaiman ve George R. R. Martin gibi yazarları da derinden etkilemiş olan Zelazny, 1995’te kansere yenik düşerek zihnindeki nice fikir ile birlikte öldü.

“Demek istediğim şu ki, insanoğlu karanlıklardan doğrulurken inanılmaz yaratıkların efsanelerini, mitlerini ve anılarını da beraberinde getirdi. Şimdi gerisin geri aynı karanlığa gömülüyoruz. Yaşam gücümüz zayıflıyor ve güvenilmezleşiyor ve uzun zamandır silik ırksal anılar olarak süregelmiş asal formlara bir dönüş yaşıyoruz…”

1966’da yayımlanan This Immortal (Bu Ölümsüz), Metis Bilimkurgu dizisi kapsamında 2000 yılında Sönmez Güven çevirisiyle Türkçe’ye aktarıldı. Yoğun bir Yunan temasının hakim olduğu kitabın beslendiği en büyük kaynak da yine Yunan Mitolojisi. Post apokaliptik bir dünyanın içine mitolojik kahramanları da yerleştiren Zelazny, kitabını fantezi ile bilimkurgu arası bir türe sokuyor.

Nükleer ve doğal felaketler sonucunda kendi kimliğinden bir hayli uzaklaşan Dünya’da insan sayısı azalmıştır. Farklı gezegenlere göç eden büyük bir çoğunluk Dünya’yı kendi kaderine terk etmişlerdir. Gezegende azınlık bir kesimin yanı sıra, mutasyona uğramış sıra dışı hayvanlar da bulunmaktadır. Conrad Nomikos ise ölmekte olan bu gezegende ölümsüz bir insan olarak hayatını devam ettirmektedir. Birçok farklı isimle daha anılan Conrad, romanın ana karakteridir. Hasan, Kızıl Peruk, Dos Santos, Phil ve Cassandra ise yan karakterler olarak hikayeye dahil oluyorlar. Dünya’nın bu içler acısı hali diğer gezegenlerdeki canlılar için bir cazibe merkezi haline geldiği için turistik geziler düzenlenmektedir. Vega gezegeninden gelen bir Vegalı’ya Dünya’yı gezdirme görevini ise Conrad ve ekibi üstlenecektir.

Conrad aynı zamanda Dünya topraklarına karşı içinde bir sevgi beslemektedir. Vegalılar tarafından satın alınan yerlere karşı bir direniş mücadelesi yürütmektedir. Conrad’ın neden ölümsüz olduğuna dair ise kitapta herhangi bir bilgi bulunmadığı için bu kısmın biraz havada kaldığını söylemek gerek. Kurgularında mitolojilerden beslenen Zelazny’nin Yunan destanlarında da sıklıkla karşımıza çıkan tanrılaşan insanlar motifini Bu Ölümsüz romanına yedirdiğini söyleyebiliriz.

Mitolojiden hoşlanan bilimkurgu okurlarının keyifle okuyabileceği bu eserin ne yazık ki şimdilik güncel baskısı bulunmuyor.

“Makineler, ne kaliteli oda hizmetçilerinin yerini tutabilirler ne de teknisyenlerin, iyi bahçıvanların, açık deniz balıkçılarının, ağır yeraltı ve denizaltı işçilerinin ve egzotik türden etnik şovmenlerin.”